مریم میرزاخانی، نابغهی ریاضیات، در تهران به دنیا آمد. پدرش مهندس الکترونیک بود.
مریم میرزاخانی از همان کودکی بسیار بااستعداد بود و در مدارس استعدادهای درخشان تحصیل کرد. سوم دبیرستان بود که هم مدال طلای المپیاد ریاضی کشور را برنده شد و هم برندهی مدال طلای المپیاد جهانی ریاضی را دریافت کند. سال بعد نیز در این رقابتها شرکت کرد و این بار با کسب امتیاز کامل، مدال طلای المپیاد جهانی را به خود اختصاص داد.
مریم میرزاخانی کارشناسی و کارشناسی ارشد را در دانشگاه صنعتی شریف گذراند، در همان رشتهی ریاضی که شور و شوق آن را در جان و دل داشت. او برای ادامهتحصیل به آمریکا رفت و دکتری خود را در دانشگاه هاروارد به پایان رساند.
مریم میرزاخانی بلافاصله پس از فارغالتحصیلی ،در مرکز ریاضیات مشغول به انجام کارهای پژوهشی شد. در دانشگاه پرینستون آمریکا تدریس ریاضیات نیز آغاز کرد. پس از چند سال استادتمام شد و از آن پس در دانشگاه استنفورد تدریس میکرد.
مریم میرزاخانی در فعالیتهای پژوهشی خود توانست چندین مسئلهی مهم ریاضی را حل کند که سالها بود ریاضیدانان از پس آن برنمیآمدند و حل آن مسائل نقش مهمی در پیشرفت علم ریاضی داشت.
مریم میرزاخانی بیش از هرچیز بهسبب دریافت جایزهی فیلدز شهرهی آفاق شد. او نخستین زن و نخستین ایرانی در دنیا بود که موفق شد این جایزه را از آن خود کند. این جایزه بهخاطر تحقیقات نوین و دستاوردهای فراوانش در سال به او اهدا شد. این جایزه معتبرترین نشان علمی در ریاضیات است که هر چهار سال یک بار به برترین دانشمندان علم ریاضی زیر ۴۰ سال اعطا میشود.
مریم میرزاخانی سرانجام در سال 1396 و در چهلسالگی بهعلت ابتلا به سرطان سینه که تا مغز استخوان رسیده بود، درگذشت. همسر او اهل چک و استاد ریاضیات دانشگاه استنفورد است و دختری دارند به نام آناهیتا.
راه این ریاضیدان خستگیناپذیر پررهرو باد.
دانشمند
زندگی نامه
نقل قول هایی از مریم میرزاخانی
گاهی مواقع احساس میکنم در یک جنگل بزرگ هستم و نمیدانم به کجا میروم؛ ولی به طریقی به بالای تپهای میرسم و میتوانم همه چیز را واضحتر ببینم. آنچه آن گاه رخ میدهد، واقعاً هیجان انگیز است. پرارزشترین بخش [مطالعهی ریاضی] لحظهای است که میگویی آها!. ذوق کشف و لذت فهمیدن چیزی جدید. احساس ایستادن بالای یک بلندی و رسیدن به دیدی شفاف و واضح.
دستاورد های مریم میرزاخانی
- مدال طلای المپیاد جهانی ریاضی هنگکنگ با امتیاز ۴۱ از ۴۲ در سال ۱۹۹۴
- مدال طلای المپیاد جهانی ریاضی کانادا با نمره کامل در سال ۱۹۹۵
- همکار پژوهشگاه دانشهای بنیادی تهران از ۱۹۹۵ تا ۱۹۹۹
- برنده جایزه افتخاری دانشگاه هاروارد در سال ۲۰۰۳
- برنده جایزه برترین فارغالتحصیلان دانشگاه هاروارد در سال ۲۰۰۳
- برنده جایزه پژوهشگر برتر بنیاد ریاضیات کلی در سال ۲۰۰۴
- برنده جایزه ایاماس بلومنتال در سال ۲۰۰۹
- دعوت به کنگره بینالمللی ریاضیات در سال ۲۰۱۰ برای سخنرانی در مورد توپولوژی و سیستمهای پویا و معادله دیفرانسیل معمولی
- برنده جایزه ستر از طرف انجمن ریاضی آمریکا در سال ۲۰۱۳
- انتخاب بهعنوان یکی از ۱۰ فرد مهم سال ۲۰۱۴ از سوی مجله نیچر
- برنده جایزه بنیاد ریاضیات کلی در سال ۲۰۱۴
- سخنران مدعو کنگره بینالمللی ریاضی در سال ۲۰۱۴
- برنده مدال فیلدز در سال ۲۰۱۴ در سئول کره جنوبی
- عضویت در فرهنگستان علوم فرانسه در سال ۲۰۱۵
- عضویت در مجمع فیلسوفان آمریکا در سال ۲۰۱۵
- عضویت در آکادمی ملی علوم آمریکا در سال ۲۰۱۶
- عضویت در فرهنگستان هنر و علوم در سال ۲۰۱۷