نام استیو تولتز برای بسیاری از علاقهمندان ادبیات معاصر یادآور یکی از تأثیرگذارترین رمانهای چند دهه اخیر است؛ رمانی که توانست مرزهای ادبیات را جابهجا کند و نویسندهاش را به شهرتی جهانی برساند: «جزء از کل». این کتاب که در سال ۲۰۰۸ در فهرست پنج نامزد نهایی جایزه بوکر قرار گرفت، از همان ابتدا موجی بزرگ در جهان ادبیات ایجاد کرد.
دربارهی استیو تولتز
استیو تولتز، نویسنده برجسته استرالیایی، در شهر سیدنی به دنیا آمد؛ شهری که بسیاری از تجربهها، نگاهها و دغدغههای او ریشه در آن دارند و انعکاس این فضا را میتوان در بخشهای مختلف آثارش مشاهده کرد. تولتز در طول زندگی خود با محیطها و فرهنگهای گوناگون روبهرو شده و همین تنوع جغرافیایی و فرهنگی، به او دیدی گسترده و بینشی منحصر به فرد دربارهی انسانها و روابط انسانی داده است.
برخورد با موقعیتهای متنوع و تجربههای روزمره، در کنار قدرت تحلیل و نگاه فلسفی و طنزآمیز او، زمینه را برای خلق شخصیتهای پیچیده و داستانهایی باورپذیر فراهم کرده است. سبک روایت تولتز که ترکیبی از طنز تلخ و عمق فلسفی است، او را به نویسندهای متمایز و ماندگار در عرصه ادبیات معاصر تبدیل کرده است.
مسیر حرفهای استیو تولتز
مسیر زندگی حرفهای تولتز قبل از نویسندگی نیز سرشار از تجربههای متنوع و گاه غیرمنتظره بوده است. او پیش از آن که نوشتن را به عنوان مسیر اصلی خود انتخاب کند، در مشاغل گوناگونی فعالیت داشته است؛ از جمله فیلمبردار، بازاریاب، معلم زبان انگلیسی، نگهبان، کارآگاه خصوصی و فیلمنامهنویس. همچنین برخی فعالیتهای کوتاهمدت و پراکنده نیز بخش دیگری از مسیر حرفهای او را شکل دادهاند.
این تجربیات متعدد و مواجهه با انواع انسانها و موقعیتهای اجتماعی، باعث شده است تولتز توانایی منحصربهفردی در خلق شخصیتهای متنوع و واقعگرایانه داشته باشد و داستانهایی بسازد که علاوه بر جذابیت ادبی، عمق روانشناختی و فلسفی قابل توجهی دارند.
تولد ادبیات جهانی تولتز با انتشار رمان «جزء از کل» در سال ۲۰۰۸ رقم خورد؛ اثری که نه تنها با استقبال گسترده جهانی روبهرو شد، بلکه نامزدی جایزه معتبر بوکر را نیز به دست آورد و جایگاه او را در ادبیات معاصر تثبیت کرد.
علاوه بر «جزء از کل»، آثار دیگر او همچون «ریگ روان» و «هر چه باداباد است» نیز نشاندهنده سبک منحصر به فردش در روایت و بهرهگیری از طنز تلخ و تفکر فلسفی هستند. تولتز با ترکیب تجربههای زندگی، نبوغ ادبی و نگاه ویژه به انسانها و روابطشان، موفق شده است داستانهایی خلق کند که هم سرگرمکننده و هم تأملبرانگیز باشند و جایگاهی ویژه در ادبیات معاصر جهان برای او رقم بزنند.
تولد رمان جزء از کل و نگاهی به داستان آن
رمان «جزء از کل» داستانی چندلایه، پرفراز و نشیب و بهشدت انسانی است که بر محور یک خانواده استرالیایی شکل میگیرد. تولتز با شناخت دقیق از جامعه و فرهنگ استرالیا، جهانی خلق کرده که در عین بومی بودن، ویژگیهایی دارد که آن را برای خوانندگان سراسر جهان قابل درک و همذاتپنداری میکند.
داستان با روایت زندگی دو برادر، تری و مارتین دین، آغاز میشود؛ دو شخصیتی که مسیرهای متفاوتی را طی میکنند، اما سرنوشتشان بهطور جداییناپذیری در هم گره خورده است. تری بهسرعت به یک چهره شناختهشده و محبوب تبدیل میشود؛ قهرمانی ورزشی و شخصیتی کاریزماتیک. در مقابل، مارتین زندگی آرامتری دارد و به سمت فلسفه، انزوا و نوعی نگاه بدبینانه به دنیا میرود.
بخش عمده کتاب از زبان جسپر دین، پسر مارتین روایت میشود. او که در فضای آشفته و پرتناقض خانواده بزرگ شده، همواره میان عشق، سردرگمی و خشم نسبت به پدرش در نوسان است. مارتین، با ذهنیت فلسفی و روحیه شکاکش، سعی دارد جهان و معنای آن را برای پسرش توضیح دهد؛ اما همین تلاشها اغلب نتیجهای معکوس دارد و فاصله آنها را بیشتر میکند.
روایت کتاب با طنز سیاه، بحرانهای هویتی، نقد اجتماع، تأملات فلسفی و لحظات تراژیک ترکیب میشود و همین ترکیب است که «جزء از کل» را به اثری منحصربهفرد تبدیل کرده است.
بریدهای از کتاب جز از کل
«هیچوقت نمیشنوید ورزشکاری در حادثهای حس بویاییاش را از دست بدهد. اگر کائنات تصمیم بگیرد درسی دردناک به ما بدهد، که البته این درس هم به هیچ درد زندگی آیندهمان نخورد، مثل روز روشن است که ورزشکار باید پایش را از دست بدهد، فیلسوف عقلش، نقاش چشمش، آهنگساز گوشش و آشپز زبانش را. درس من؟ من آزادیام را از دست دادم.»
این جملات بخشی از نگاه فلسفی و تلخ رمان را به شکلی هنرمندانه نشان میدهد و یکی از دلایلی است که بسیاری از خوانندگان را شیفته سبک تولتز کرده است.
شخصیتهای مهم رمان «جزء از کل»
در این کتاب شخصیتهای متعدد و تاثیرگذاری حضور دارند که هرکدام نقشی کلیدی در شکلگیری روایت دارند. برخی از مهمترین آنها عبارتاند از:
- جسپر دین: راوی اصلی داستان؛ جوانی که در تلاش است معنای زندگی، هویت و گذشته خانوادگیاش را فهم کند.
- مارتین دین: پدر جسپر؛ مردی فلسفهگرا، عمیقاً بدبین، پیچیده و غیرقابلپیشبینی.
- تری دین: عموی جسپر؛ ورزشکاری محبوب، پرانرژی و بحثبرانگیز که زندگیاش بر داستان سایه میاندازد.
- آسترید: مادر جسپر؛ شخصیتی تأثیرگذار که نقشش در زندگی جسپر کمتر از پدرش نیست.
- کارولین پاتس: معشوقهای قدیمی که حضورش در زندگی دو برادر مسیر اتفاقات را دگرگون میکند.
- ادی: دوست صمیمی مارتین که در بسیاری از بخشهای مهم داستان کنار اوست.
دستاوردهای رمان «جزء از کل»
هرچند «جزء از کل» در نهایت نتوانست جایزه بوکر را بهطور رسمی دریافت کند، اما همین که به جمع پنج نامزد نهایی این جایزه معتبر راه پیدا کرد، برای نویسندهای تازهکار موفقیتی بزرگ و بیسابقه بود. این رمان نهتنها نظر داوران جوایز بینالمللی را جلب کرد، بلکه از سوی مخاطبان نیز استقبالی بینظیر داشت.
یکی از مهمترین افتخارات این کتاب دریافت جایزه نیوساوثولز در بخش انتخاب مردمی است؛ جایزهای که نشاندهنده ارتباط مستقیم اثر با خوانندگان و محبوبیت گسترده آن در میان مردم است. افزون بر این، «جزء از کل» در بسیاری از کشورها بهسرعت به فهرست پرفروشها راه یافت، نقدهای درخشانی دربارهاش نوشته شد و در چندین محفل ادبی از آن به عنوان «رمانی متفاوت، جسورانه و پیشرو» تقدیر شد.
موفقیتهای این کتاب نهتنها تولتز را به چهرهای جهانی تبدیل کرد، بلکه باعث شد نگاه منتقدان و ناشران جهان به ادبیات استرالیا نیز تغییر کند و این کشور بیش از گذشته مورد توجه قرار گیرد.
محبوبیت کتاب «جزء از کل»
یکی از اصلیترین دلایل موفقیت این کتاب، سبک نوشتاری خاص استیو تولتز است؛ سبکی که در آن طنز تلخ، گزارههای فلسفی عمیق و روایتهای غیرقابلپیشبینی در کنار هم قرار گرفتهاند. تولتز بهگونهای مینویسد که خواننده را از همان صفحات نخست درگیر میکند و بهسختی میتوان کتاب را کنار گذاشت. او با خلق موقعیتهایی عجیب اما باورپذیر، بهخوبی ذهن مخاطب را به چالش میکشد و اجازه نمیدهد روند داستان قابل حدس باشد.
یکی دیگر از عوامل محبوبیت این رمان، شخصیتپردازی فوقالعاده قوی آن است. شخصیتهای این کتاب واقعی، آسیبپذیر، اشتباهکار و در عین حال بسیار انسانیاند و به همین دلیل، خواننده خود را در بخشی از آنها پیدا میکند.
ترجمههای ایرانی «جزء از کل»
رمان «جزء از کل» در ایران با استقبال گستردهای روبهرو شد و همین محبوبیت باعث شد که ترجمههای مختلفی از آن منتشر شود. مشهورترین و معتبرترین ترجمه این اثر، ترجمه پیمان خاکسار است که توسط نشر چشمه منتشر شده و بسیاری آن را بهترین نسخه موجود میدانند. پیمان خاکسار مترجم مستقیم آثار «استیو تولتز» است.
علاوه بر این ترجمه، مترجمان دیگری نیز این کتاب را به فارسی برگرداندهاند، از جمله:
- گناز سهرابی
- فاطمه موحد پارسا
- زهره قلیپور
- زهرا یعقوبیان
هرچند نسخههای مختلفی در بازار وجود دارد، اما بیشتر خوانندگان و منتقدان معتقدند ترجمه پیمان خاکسار بهخاطر نثر روان، دقت بالا و انتقال درست لحن طنزآمیز نویسنده، بهترین انتخاب برای خواندن این شاهکار است.
دیگر کتابهای استیو تولتز
اگرچه «جزء از کل» مشهورترین اثر تولتز است، اما او پس از موفقیت جهانی این رمان، نوشتن را با جدیت ادامه داد و کتابهای دیگری نیز منتشر کرد؛ از جمله «ریگ روان» (Quicksand) و «ترس از مرگ» که هر دو با استقبال منتقدان مواجه شدند. این آثار نیز مانند «جزء از کل»، سرشار از طنز تلخ، نگاه فلسفی، دیالوگهای خلاقانه و روایتهای تمثیلی هستند.
با این وجود، هیچیک از آنها نتوانستند مانند «جزء از کل» به شهرت جهانی برسند یا در میان خوانندگان عام به همین اندازه محبوب شوند. دلیل این موضوع شاید تازگی و یگانگی رمان نخست تولتز، یا پیچیدگی بیشتر آثار بعدی او باشد. با این حال، کتابهای دیگر تولتز برای خوانندگانی که سبک فکری و طنز فلسفی او را دوست دارند، تجربهای ارزشمند و متفاوت محسوب میشوند.
استیو تولتز در مسترکلاس «قلم خلاق» گارنت
استیو تولتز، نویسنده برجسته و خلاق، برای نخستین بار در اردیبهشت ماه سال ۱۴۰۳ در مسترکلاس «قلم خلاق» پلتفرم گارنِت بهصورت آنلاین با مخاطبان فارسیزبان دیدار کرد. در این رویداد ویژه، وی تجربیات حرفهای و مهارتهای خود را در زمینه نوشتن و خلق آثار ادبی با شرکتکنندگان به اشتراک گذاشت و به ارائه دیدگاههای منحصر به فرد خود پیرامون فرآیند نویسندگی پرداخت.
تولتز در خلال این مسترکلاس، به تحلیل روشهای خلاقانه برای ایدهپردازی و شکلدهی به داستانها پرداخت و نمونههایی از آثار خود را به عنوان الگو برای علاقهمندان معرفی کرد. مخاطبان فرصتی بینظیر یافتند تا از نزدیک با مسیر حرفهای و سبک نوشتاری این نویسنده آشنا شده و بینشهای ارزشمندی برای ارتقای مهارتهای خود در نویسندگی کسب کنند.
وی با بیان داستانهای شخصی و چالشهای حرفهای خود، الهامبخش بسیاری از علاقهمندان به دنیای ادبیات شد و نقش مهمی در ایجاد انگیزه و تشویق نویسندگان نوپا ایفا کرد. تجربههای ارائهشده توسط تولتز، نه تنها به افزایش دانش عملی مخاطبان کمک کرد، بلکه آنها را با اهمیت تمرین، پشتکار و خلاقیت در مسیر نویسندگی آشنا ساخت.
این رویداد همچنین بستری فراهم آورد تا شرکتکنندگان بتوانند پرسشهای خود را مطرح کنند و بازخورد مستقیم از یک نویسنده موفق دریافت نمایند. تعامل زنده و صمیمانه با تولتز، تجربهای فراموشنشدنی برای علاقهمندان به ادبیات و نویسندگی رقم زد و انگیزهای برای ادامه مسیر خلاقانه در آنها ایجاد کرد. حضور استیو تولتز در این مسترکلاس، بار دیگر اهمیت آموزش و انتقال تجربههای عملی در حوزه هنر و ادبیات را به نمایش گذاشت.
دیدار دوباره با استیو تولتز در گارنت
استیو تولتز برای بار دوم به گارنِت بازگشت تا در قالب یک برنامه تخصصی و جامع، دانش و تجربه خود را در زمینه پرورش خلاقیت در نویسندگی با مخاطبان به اشتراک بگذارد. این حضور دوباره، فرصتی استثنایی برای علاقهمندان فراهم آورد تا با رازهای موفقیت و روشهای خلاقانهی یک نویسنده برجسته آشنا شده و دیدگاههای نوین درباره فرآیند خلق آثار ادبی کسب کنند.
تولتز در مسترکلاس «نوشتن دربارهی هیچ»، به تشریح تکنیکهای متنوع نوشتن، فرآیند ایدهپردازی، و شیوههای غنیسازی محتوا پرداخت و شرکتکنندگان را در مسیر تبدیل ایدهها به آثار ملموس راهنمایی کرد. او با به اشتراک گذاشتن تجربیات شخصی و حرفهای خود، نقش یک مربی الهامبخش را ایفا کرد و تلاش داشت تا شور و انگیزه برای نوشتن را در دل مخاطبان خود تقویت کند. این برنامه، بستر مناسبی برای تعامل مستقیم با نویسنده، پرسش و پاسخ و دریافت راهنماییهای کاربردی فراهم آورد و مخاطبان زیادی توانستند مهارتهای خود در زمینه داستاننویسی و خلاقیت ادبی را ارتقا دهند.
