در مدارس معمولا بین دانش آموزان رقابت ایجاد می‌کنند تا نمره بالاتری کسب کنند اما خوب است بدانید که اگر کودک شما نمرات بالایی داشته باشد اما در مهارت‌های اجتماعی و برقراری ارتباط با دیگران ضعیف عمل کند، آینده شغلی آن به خطر می‌افتد. بنابراین بهتر است در کنار تقویت هوش منطقی و ریاضی، به تقویت هوش اجتماعی کودک خود نیز بپردازید.
می توانیم بگوییم هوش برون فردی یکی از مهمترین انواع هوش است اما متاسفانه کمتر به آن توجه می شود.
در این مقاله قصد داریم هوش اجتماعی را به طور کامل به شما معرفی کنیم و راه‌های تقویت هوش برون فردی را برای شما شرح دهیم. لطفا تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.
هوش بین فردی (اجتماعی) گاردنر چیست؟
اگر شما از آن دسته افرادی هستید که دوست دارید با افراد جدید آشنا شوید و ارتباط برقرار کنید و به طور کلی این کار برای شما لذت بخش است، احتمالا شما دارای هوش اجتماعی بالایی هستید.
هوش اجتماعی یا Interpersonal Intelligence یکی از انواع هوش‌های گاردنر است که در مقاله هوش‌های چندگانه گاردنر به طور کلی و مختصر درباره آن توضیح داده ایم.
هوش اجتماعی که به آن هوش بین فردی، برون فردی، میان فردی نیز گفته می شود، درباره ی افرادی است که توانایی بالایی در برقراری ارتباط با دیگران دارند، احساس همدردی می کنند و احساسات و عواطف دیگران را به خوبی درک می کنند.
هوش برون فردی با درون فردی چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟
بسیاری از افراد هوش بین فردی با درون فردی را در کنار یکدیگر یاد می کنند، درست است که این دو نوع هوش تا حدودی به یکدیگر مرتبط اند اما در بسیاری از موارد با یکدیگر متفاوت هستند.
همانطور که در بخش پیشین گفتیم، هوش ببن فردی، درباره افرادی است که با دنیای بیرون ارتباط خوبی برقرار می کنند اما هوش درون فردی، درباره افرادی است که در ارتباط با دنیای درون خودشان هستند.
مطالعه‌ی هوش درون فردی از مجموعه هوش های چندگانه گاردنر
افرادی که از هوش اجتماعی بالایی برخوردار هستند معمولا به خوبی می توانند خواسته‌ها و نیازها، هیجانات و احساسات دیگران را درک کنند؛ اما افرادی که دارای هوش درون فردی هستند، آگاهی بالایی نسبت به هیجانات درونی خود دارند.
افراد دارای هوش برون فردی، چه ویژگی‌هایی دارند؟
✔️حساس نسبت به واکنش دیگران:
معمولا افرادی که دارای هوش اجتماعی بالایی هستند، در هنگام ارتباط با دیگران، علاوه بر شنیدن حرف‌های طرف مقابل، به لحن گفتار، صدا و حالاتی که در چهره فرد نمایان می شود دقت می کنند و به خوبی متوجه احساسات درونی و حالات روحی آن شخص می شوند.
✔️تلاش برای پیشرفت:
از آنجایی که دایره ارتباطی افراد دارای هوش بین فردی گسترده است، برای اینکه بهتر در ذهن افراد بمانند و جایگاه خود را در روابط حفظ کنند، دائما در تلاش هستند تا روز به روز رشد کنند و مهارت‌های جدیدتری فرا گیرند و آنها را با دیگران به اشتراک بگذارند.
✔️افراد بیشتری جذب آنها می شوند:
قطعا تا به حال برای شما نیز پیش آمده است، هنگامی که با شخصی ارتباط برقرار کردید، متوجه شدید که فرد مقابل به خوبی احساسات شما را درک می کند و صحبت‌های آن بسیار برای شما دلگرم کننده و لذت بخش بوده است؛ از آنجایی که افراد دارای هوش برون فردی به خوبی می توانند عواطف دیگران را درک کنند، افراد بیشتری جذب آنها می شوند و تمایل ارتباط با آنها را دارند.
✔️کنترل احساسات دیگران:
این افراد به خوبی از احساساتی که در اطرافشان در جریان است، آگاه اند و می توانند آنها را کنترل کنند، آنها به خوبی حس می کنند که اطرافیان، دوستان و… در آن لحظه چه احساساتی دارند و به خوبی می دانند که چه واکنشی باید نشان دهند تا بتوانند با آنها احساس همدلی کنند.
✔️اجتماعی هستند:
این افراد معمولا مشارکت در جمع و معاشرت با دیگران را نسبت به خلوت و تنهایی ترجیح می دهند و از ارتباط با دیگران لذت می برند.
✔️دارای قدرت رهبری:
قطعا تا به حال زمانی که در جمعی شرکت کرده اید، متوجه شدید که یکی از افراد در راس آن جمع و مرکز توجه قرار دارد و صحبت‌ها و تعاملات را به خوبی مدیریت می کند و افرادی که در آن جمع حضور دارند را به خوبی در جهت رسیدن به هدفی بسیج می کند، به این ویژگی قدرت رهبری می گویند که یکی از ویژگی‌های افرادی است که از هوش اجتماعی بالایی برخوردار هستند.
✔️خودداری از هرگونه بحث و مشاجره:
افراد دارای هوش برون فردی، دوست ندارند از طریق بحث و مشاجره و ایجاد حس بد در دیگران، حرف خود را به کرسی بنشانند؛ همچنین زمانی که مخالف گفته‌های شخص مقابل هستند، بلافاصله گفته‌های آن شخص را رد نمی کنند و تا زمانی که صحبت‌های آن شخص کاملا به پایان نرسیده است، به خوبی و با دقت گوش می دهند.
چگونه می توانیم هوش بین فردی کودکانمان را تقویت کنیم؟
بهتر است بدانید، تمامی هوش‌ها مهم هستند، اما هوش اجتماعی به دلیل اینکه تاثیر بسیار زیادی در پیشرفت شغلی و روابط با دیگران می گذارد، نمی توانیم از آن چشم پوشی کنیم. هوش اجتماعی را مانند دیگر هوش‌ها، می توانیم تقویت کنیم.
برخی از روش‌های تقویت هوش بین فردی عبارتند از:
✔️احساسات کودک خود را نام گذاری کنید:
برای اینکه کودک شما بتواند در آینده به خوبی احساسات دیگران را درک کند، بهتر است کودک را با احساساتش آشنا کنیم؛ مثلا اگر در هنگام بازی، زخمی شد، از او بپرسیم آیا احساس درد، ناراحتی و عصبانیت داری؟ یا زمانی که با دوست خود دعوا کرده است، از او بپرسیم آیا خشمگین هستی؟ سوالاتی که درباره ی احساسات او می پرسیم، به کودک کمک می کند تا با انواع احساسات در شرایط مختلف آشنا شود.
✔️سازش با احساسات را به کودک خود آموزش دهید:
زمانی که کودک شما با انواع احساسات خود در شرایط مختلف آشنا شد، قدم بعدی این است که به او یاد دهیم که چگونه احساسات خود را کنترل کند و راه‌های کنار آمدن با عواطف خود را به آنها آموزش دهیم. مثلا زمانی که کودک شما بابت مسئله ای عصبانی و خشمگین است، از او بخواهید چند بار نفس عمیق بکشد.
✔️آموزش الگوی درست ابراز احساسات:
از مهم ترین مهارت‌هایی که کودک بهتر است آن را فرا گیرد، شناخت الگوی صحیح ابراز احساسات و عواطف است. باید این را به کودک خود آموزش دهید که رفتارهای مطلوبی برای ابراز احساسات وجود دارد. مثلا زمانی که کودک شما هنگام عصبانیت فریاد می زند و وسایل خود را پرتاب می کند، می توانید به او آموزش دهید به جای فریاد زدن، با شما صحبت کند و شما را از احساساتی که در حال تجربه آن است، آگاه سازد.
✔️آموزش مهارت حل مساله:
بعد از اینکه کودک شما به خوبی با انواع احساسات و نحوه مدیریت آنها آشنا شد، قدم بعدی این است که کودک شما یاد بگیرد در شرایط مختلف چگونه بتواند مسائل و مشکلات را حل کند.
مثلا زمانی که کودک شما به خاطر مشغله کاری او را به پارک نبردید، از شما ناراحت است، از او بخواهید راه حلی برای ناراحتی خود پیدا کند و به شما بگوید، لازم نیست راه حلی که توسط کودک ارائه می شود کاملا منطقی و درست باشد، بلکه درگیر شدن فکر کودک و به دنبال راه حل گشتن مهم است؛ سپس از کودک خود بخواهید معایب و مزایای هر یک از راه حل ها را بیان کند و در آخر بهترین راه حل را انتخاب کند. توجه داشته باشید که شما در این جریان، نقش یک راهنما را دارید نه یک تصمیم گیرنده!
معرفی بازی‌های مناسب برای تقویت هوش بین فردی
بازی‌هایی که در ادامه معرفی می کنیم، تاثیر زیادی در تقویت هوش بین فردی کودک می گذارد.
نقش بازی کردن:
نقش بازی کردن یکی از فعالیت‌هایی است که باعث افزایش اعتماد به نفس کودک می شود. برای این کار مثلا می توانید از کودک خود بخواهید نقش کودکی را بازی کند که اسباب بازی اش خراب شده است و بسیار ناراحت است؛ ابتدا از کودک خود بپرسید اگر در این شرایط قرار گیرد چه احساسی به او دست می دهد و سپس از او بخواهید که آن احساس را اجرا کند.
بازی 20 سوالی احساسات:
اسم تعدادی از عواطف و احساسات را بر روی کاغذ بنویسید و بر روی پیشانی کودک خود بچسبانید و از او بخواهید آن را حدس بزند و سوالات مختلف درباره ویژگی‌های هر یک از احساسات از شما بپرسد و شما با بله یا خیر پاسخ دهید.
پانتومیم احساسات:
اسم تعدادی از احساسات را بر روی کاغذ بنویسید و آنها را تا کنید و داخل یک شیشه بیندازید و از کودک خود بخواهید یکی از کاغذهای تا شده را بردارد و آن را به صورت پانتومیم اجرا کند و شما آن را حدس بزنید.
بازی سایمون:
یکی از بازی‌های جذابی است که معمولا کودکان به آن علاقه خاصی نشان می دهند. بازی سایمون به این صورت است که هر چیزی که گفته می شود باید برعکس آن انجام شود؛ مثلا زمانی که سایمون می گوید ناراحت و غمگین باش، کودک باید خود را خوشحال و شاد نشان دهد.
چه شغل‌هایی مناسب افراد دارای هوش بین فردی است؟
برای اینکه بدانیم چه شغلی مناسب افراد دارای هوش اجتماعی با هوش بین فردی است، کار نادرستی است اگر صرفا با توجه به نوع هوش آنها، برای آنها شغلی را در نظر بگیریم. فاکتورهای بسیاری برای پذیرش افراد در هر یک از شغل‌ها وجود دارد که باید به آنها نیز توجه شود.
● روانشناس
● پرستار
● مدیریت
● تدریس
● نویسندگی
● وکالت
● درمانگر
● و…
به طور کلی خوب است بدانید، برای اینکه بخواهید در دنیای امروز فردی موفق باشید و در زمینه ای که در آن تخصص دارید در شرکتی مشغول به کار شوید، باید از طریق ارتباط با دیگران و ایجاد شبکه‌های ارتباطی، خود را به دیگران معرفی کنید تا فرصت‌های شغلی فراوانی را از سوی دیگران دریافت کنید و مهم ترین مولفه برای برقراری ارتباط موثر، هوش بین فردی یا اجتماعی است؛ بنابراین تقویت این نوع هوش در کودک یکی از ضروری ترین کارهایی است که باید انجام دهید.
در این محتوا هوش برون فردی را به شما معرفی کردیم و راه‌های تقویت آن را برای شما شرح دادیم؛ از اینکه تا انتهای این مقاله همراه ما بودید، سپاسگزاریم.
