فردی دارای هوش کلامی – زبانی بالا است که بتواند در موقعیت‌های متفاوت، زبان و گفتار را به شیوۀ مؤثر به کار گیرد. به این معنی که بتواند ایده‌های خود را از طریق گفتن یا نوشتن ، به راحتی انتقال دهد، مفهوم نوشته‌ها را به آسانی متوجه شود و به طور گسترده، از زبان و گفتار برای حل مسائل مختلف استفاده کند.
هوش کلامی – زبانی (Linguistic Intelligence)، یکی از مجموعه هوش های چندگانه گاردنر معرفی شده در نظریۀ هوارد گاردنر (Howard Gardner) است. گاردنر در سال 1983، درکتاب خود، تحت عنوان Frames Of Mind از این هوش یاد کرده است.
مراحل رشد زبان در کودکان
یادگیری مهارت زبان، در زمان کودکی و از سن بسیار پایین اتفاق می‌افتد. یک کودک در سنین مختلف، جنبه‌های متفاوتی از زبان را فرا می‌گیرد:
کودک تقریباً در سن 18 ماهگی، شروع به یادگیری زبان مادری‌اش می کند. حدودا در سن سه و نیم سالگی به قواعد زبان مادری (زبانی که برای اولین بار به کودک معرفی شده) مسلط می‌شود.
در حدود 4 تا 6 سالگی، رشد زبان کودک بر چهار حوزه متفاوت متمرکز می‌شود: گوش دادن، صحبت کردن، خواندن و نوشتن. کودک از این سن سعی می‌کند تا با دیگران ارتباط برقرار کند. برقراری این ارتباط، به دو صورت بیان کردن خود، فهم گفتار و رفتار دیگران، دایرۀ لغات کودک را افزایش می‌دهد.
هر چقد کودک بتواند واقعی‌تر و به صورت کلامی، افکار و ایده‌هایش بیان کند و افکارش را منظم‌تر سازماندهی کند، می‌توانیم انتظار داشته باشیم که از استعداد بالاتری در هوش کلامی – زبانی، برخوردار باشد.
هوش کلامی-زبانی چیست؟
همۀ ما، از دوران کودکی تشویق شده‌ایم تا مهارت‌های ارتباطی خود را تقویت کنیم. حتی اگر معتقد باشیم که در این زمینه استعداد خاصی نداریم، باز هم آن قدر می‌آموزیم تا برای برقراری یک تعامل نسبتا موفق، کافی باشد. با این حال، بعضی از افراد آن قدر مهارت های زبانی بالایی کسب می‌کنند که به یک هنر تبدیل می شود.
آن‌ها توانایی بسیار بالایی در نوشتن و یا صحبت کردن به دست می‌آورند و از واژگان وسیعی برای بیان معنای دقیق آنچه می‌خواهند منتقل کنند، استفاده می‌کنند. گاهی این افراد می‌توانند آهنگین، ریتمیک یا با ملودی خاص، احساسات خود را بیان کنند یا برای به‌‌‌‌خاطرسپاری بهتر مفاهیم، از آن استفاده می‌کنند.
هوش کلامی زبانی زیر مجموعه‌ای از هوش چند گانه گاردنر است.
به بیان دیگر می‌توان گفت هوش کلامی – زبانی شامل موارد زیر می‌شود:
- حساسیت بالا نسبت به معنای کلمات و کاربرد صحیحشان
- متوجه شدن نظم میان کلمات و استفادۀ به جا و مناسب از آن‌ها در جملات
- درک درست و یا استفاده از آواها و ریتم‌ها
- استفاده از کارکردهای مختلف زبان
- استفاده از صرف، نحو و واج‌شناسی
ویژگی های کودکان با هوش کلامی بالا
اگر فرزند شما یک یا چند مورد از مهارت‌های زیر را داشته باشد، از هوش کلامی بالایی برخوردار است:
- حساسیت بیانی: توانایی گوش‌دادن بادقت به زبان و الگوهای زبانی و برقراری ارتباط صریح شفاهی یا کتبی با دیگران.
- مهارت‌های بلاغی: توانایی استفاده از زبان به عنوان ابزار متقاعد‌سازی و تأثیرگذاری بر دیگران از طریق مذاکره.
- مهارت های ادبی: توانایی انتخاب و استفاده از کلمات مناسب به منظور ایجاد لحن احساسی که ممکن است در نوشتن نامه‌ها، اشعار، داستان‌ها یا حتی یک گزارش به کار گرفته شود.
- حافظۀ کلامی مناسب: کودکان باهوش کلامی-زبانی بالا بهتر از دیگران درس‌های حفظی و خواندنی مثل تاریخ، مطلعات اجتماعی و ... را به خاطر می سپارند.
اهمیت هوش کلامی-زبانی برای کودکان ما
زندگی ما در زبان ما خلاصه می‌شود و یکی از اساسی‌ترین معیارهای سنجش هوش انسان، میزان برخورداری او از هوش کلامی است.
ما از زبان برای:
- توضیح دادن خودمان و دنیای اطرافمان
- متقاعد کردن دیگران
- فروش
- مباحثه
- صحبت معمولی و روزمره
- توصیف پدیده‌ها
- نوشتن
و ... غیره استفاده می کنیم.
فراموش نکنید که مهارت‌های کلامی، جزو آن دسته مهارت‌هایی‌است که به طور گسترده توسط وکلا، سیاستمداران، تجار، رانندگان، فروشندگان، نقاشان، طراحان و... به طور گسترده، مورد استفاده قرار می‌گیرد!
در استعدادیابی گارنت می‌توانید تشخیص دهید فرزند شما چه هوشی دارد و چطور هوش او را تقویت کنید.
چگونه هوش کلامی کودکان را افزایش دهیم؟
در ادامه لیستی از فعالیت‌هایی که برای بهبود هوش کلامی – زبانی طراحی شده‌اند. ممکن است احساس کنید بخشی از مهارت‌های کلامی فرزندتان ضعیف‌تر است و فعالیت به‌خصوصی از لیست زیر، او را بهتر یاری می‌کند. خیلی خوب است که امتحانش کنید.
همچنین چند مورد از فعالیت‌های زیر را به طور تصادفی انتخاب کنید. احتمالا بهبود مهارت‌های کلامی فرزندتان روند سریع‌تری را طی خواهد کرد، زیرا فرایند یادگیریشان را با لذت و سرگرمی همراه خواهید کرد:
✔️انجام بازی‌های فردی یا گروهی مربوط به کلمات
✔️شرکت در کارگاه‌ها و کلاس‌های نویسندگی
✔️ضبط کردن صدا و گوش‌دادن به آن
هنگامی که مجددا به گفته‌های خود گوش می‌دهیم، انتخاب کلمات گرفته تا لحن صدای خود، همه را زیر نظر می‌گیریم و کوچک‌ترین ایرادهایمان را تشخیص می‌دهیم. تشخیص اشتباهات، منجر به اصلاح آن خواهد شد.
✔️رفتن منظم به کتاب‌فروشی‌ها و کتابخانه‌ها
دیدن مداوم کتاب‌های مختلف باعث کنجکاوی ما نسبت به موضوعات جدید می‌شود. ما را با کلمات جدید رو به رو می‌کند و همواره ذهن ما را با کتاب درگیر نگه می‌دارد.
✔️آموزش زبان دوم به کودکان و نوجوانان
آموزش زبان دوم به کودکان و نوجوانان این روزهای دغدغه بسیاری از والدین است، برای اینکه بدانیم از چه سنی به کودکان زبان دوم یاد بدهیم؟ خواندن مقاله آموزش زبان دوم گارنت را به شما پیشنهاد می‌کنیم.
تقویت مهارت های کلامی- زبانی کودکان خود را نادیده نگیرید !
مهم‌ترین نکته‌ای که باید به خاطر داشته باشید، نحوۀ یادگیری افراد با‌استعداد درهوش کلامی است. این افراد از طریق خواندن، نوشتن یا صحبت‌کردن، سریع‌تر یاد می‌گیرند. همین طور هنگامی که می‌خواهیم یک مهارت را تقویت کنیم، دقیقا باید همان را هدف قرار داده و تمرین کنیم. برای مثال اگر می‌خواهیم مهارت نوشتن خود را تقویت کنیم، بهتر است بنویسیم.
یا برای تقویت مهارت سخنرانی، بهتر است یک سخنرانی را طراحی کرده و رو به روی یک آینه تمرین کنیم. هنگامی که تمرینی را تکرار می‌کنیم، قسمت خاصی از مغزمان فعال شده و به مرور زمان تقویت می‌شود.
اگر می‌خواهید هوش کلامی خود را تقویت کنیم، لازم است دقیقا مهارت های مرتبط با همین هوش را بارها و بارها تمرین کنیم و مطمئن باشیم که در طول زمان از میزان پیشرفتمان، متعجب خواهیم شد.
در آکادمی استعدادیابی گارنت می‌توانید با شرکت در دوره های مختلف مهارت‌های مورد نیاز برای زندگی خود را تقویت کنید.
جمع بندی روانشناسان مجله گارنت
هوش کلامی – زبانی یکی از انواع هوش‌های چندگانۀ گاردنر است. فرد دارای هوش کلامی بالا، زبان را ماهرانه به کار می‌گیرد تا اهداف و مقصودی خاص، دست پیدا کند وصرفا از زبان برای برقراری ارتباطات روزمره استفاده نمی‌کند.
استعداد و هوش کلامی را می‌توان تقویت کرد. هوش کلامی، انواع عملکرد در زمینۀ گفتار، نوشتار و فهم زبان را دربر می‌گیرد. برای آن که بتوانیم هر یک از این زمینه‌ها را تقویت کنیم، لازم است از طریق شیوه‌های مختلف بارها و بارها مهارت همان حوزه را تقویت کنید.
