IQ مخفف کلمه Intelligence Quantity به معنای بهره هوشی است. این کلمه احتمالا برای همه ی شما آشناست و بسیار از آن استفاده کردید اما آیا واقعا می دانیدضریب هوشی به چه معناست؟ روان‌شناسان بهره هوشی افراد را با انجام آزمایش‌های متعددی می‌سنجند. در این آزمایش‌ها توانایی ذهنی افراد برای استدلال سنجیده می‌شود. سپس سن ذهنی افراد بر سن واقعی آنها تقسیم شده و در عدد 100 ضرب می‌شود. عدد حاصل به‌عنوان بهره هوشی افراد در نظر گرفته می‌شود؛ بنابراین بهره هوشی بین ۹۰ تا ۱۱۰ معمولی در نظر گرفته می‌شود.
سالها پیش پژوهشگران به این نتیجه رسیدند که IQ تمام جنبه‌های هوشی یک فرد را در بر نمی‌گیرد. اینجا بود که مفهوم تازه‌ای با نام EQ شکل گرفت. EQ مخفف کلمه emotional quotient به معنای هوش عاطفی یا هوش هیجانی است. هوش هیجانی بر جنبه‌های غیر شناختی هوش مانند عوامل عاطفی و اجتماعی تاکید دارد. این نوع از هوش چهار مؤلفه اصلی دارد که شامل خودآگاهی، خودگردانی، آگاهی اجتماعی و مهارت‌های اجتماعی می‌شود.
تفاوت IQ و EQ در چیست؟
با خواندن مطالب بالا حتما تا حدودی متوجه تفاوت این دو شده اید. اصلی‌ترین تفاوت IQ و EQ این است که ضریب هوشی معیاری برای توانایی استدلال یک فرد است، در حالی که EQ به توانایی درک، ارزیابی و کنترل احساسات گفته می‌شود. در حقیقت IQ معمولاً به توانایی فکری ما اشاره دارد. فردی که بهره هوشی بالایی دارد می‌تواند از منطق برای حل مشکلات استفاده کند. کسانی که توانایی خوبی در برنامه ریزی و استراتژی، درک ایده‌های انتزاعی، یادگیری و سازگاری با تغییرات، درک و استفاده از زبان را دارند، باهوش محسوب می‌شوند.
از طرف دیگر هوش عاطفی به طور کلی به توانایی ما در درک احساسات در خود و سایر افراد برمی‌گردد. این هوش همچنین نشان می‌دهد ما چطور از این آگاهی برای هدایت رفتار خود استفاده می‌کنیم. به طور کلی، اگر شما EQ بالایی دارید، ممکن است، راحت‌تر احساسات خود و دیگران را شناسایی کنید. به‌علاوه همدلی کردن با افراد دیگر، تطبیق احساسات و رفتار خود با شرایط مختلف و کنترل تکانه‌های خود از دیگر نقاط قوت شما است. افرادی که هوش هیجانی بالایی دارند در برابر وسوسه‌ها بهتر مقاومت می‌کنند و در حل تعارضات با دیگران و برقراری ارتباط مؤثر با آنها استاد هستند.
آیا می‌توان میزان IQ یا EQ را تغییر داد؟
پاسخ به این سؤال کمی پیچیده و چالش برانگیز است. در حقیقت در این مورد بحث‌های بسیاری بین دانشمندان وجود دارد. در واقع در نظر برخی دانشمندان، روش دقیقی وجود ندارد که به ما نشان دهد هوش ما بعد از مداخلات بیرونی واقعاً افزایش پیدا کرده یا نه. اما از طرف دیگر برخی دانشمندان معتقدند راه‌هایی برای افزایش هوش وجود دارد. حداقل می‌توان گفت راههای برای افزایش نمره هوش در تست‌های رایج وجود دارد.
اگر فکر کنیم راهی برای افزایش هوش وجود دارد، به دیگر تفاوت IQ و EQ خواهیم رسید. امروزه بسیاری از افراد معتقد هستند که می‌توانیم EQ را از سنین پایین با تشویق ویژگی‌هایی مانند تقسیم کردن وسایل، فکر کردن به دیگران، قرار دادن خود به جای دیگران و همکاری، به بهترین وجه به کودکان آموزش دهیم. این روزها اسباب‌بازی‌ها و بازی‌هایی برای افزایش هوش هیجانی وجود دارد و کودکانی که در محیط‌های اجتماعی خوب عمل نمی‌کنند، پس از شرکت در کلاس‌های آموزشی به طور قابل توجهی بهتر عمل می‌کنند. EQ بزرگسالان را نیز می‌توان تا حد محدودتری افزایش داد.
چرا هوش هیجانی (EQ) از ضریب هوشی (IQ) مهم‌تر است؟
محققان و دانشمندان سال‌های بسیاری است که با اهداف مختلف، به بررسی میزان توانایی و درک هوش آدمی پرداخته‌اند. تحقیقات روان‌شناسی و اجتماعی در آخر نشان داده است که اهمیت هوش هیجانی از ضریب هوشی در موفقیت اجتماعی افراد بسیار مهم تر است. خوشبختانه برخلاف ضریب هوشی که امکان افزایش آن وجود ندارد و در دوران جنینی تعیین می‌شود، راههای متعددی برای افزایش ضریب هوشی وجود دارد.
توصیه‌هایی برای بالا بردن هوش هیجانی یا EQ
1- خودآگاهی عاطفی (هیجانی): آگاهی خود را از احساسات خویش و درک و فهم بیش‌تر آنها بالا ببرید و سعی در کنترل آنها داشته باشید.
2- شجاعت: ابراز احساسات، باورها، افکار و دفاع منطقی و مطلوب از حق و حقوق خویش را مورد بررسی قرار دهید.
3- عزت نفس: توان خودآگاهی و درک و پذیرش خویش و احترام به خود را بررسی کنید.
- خودشکوفایی: توانایی و تشخیص استعدادهای ذاتی و استعداد انجام دادن کارهایی را که می‌توانید و می‌خواهید و از انجام دادن آنها لذت می‌برید، بررسی کنید.
5- استقلال: توانایی خود رهبری، خویشتن‌داری فکری و عملی و رهایی از وابستگی‌های هیجانی را بررسی کنید.
6- همدلی: توان آگاهی از احساسات دیگران و درک و تحسین آن احساسات را بررسی کنید.
7- مسؤولیت اجتماعی: توانایی خود را در معرفی به عنوان عضوی مفید و سازنده و دارای حس همکاری در گروه اجتماعی خویش را مورد بررسی قرار دهید.
8- روابط میان فردی: توانایی ایجاد و حفظ روابط رضایت‌بخش متقابل که نزدیکی عاطفی، صمیمیت و داد و ستد مهرآمیز از ویژگی‌های آن است، بررسی کنید.
9- آزمون موقعیت: توانایی ارزیابی رابطه‌ی بین تجربه‌ی عاطفی و عینیت‌های موجود را بررسی کنید.
10- انعطاف‌پذیری: توانایی کنار آمدن با هیجان‌ها، افکار و رفتارهای خود را در شرایط و موقعیت متغیر و مختلف بررسی کنید.
11- حل مسأله: توانایی تشخیص و تعریف مشکلات و خلق و راه حل‌های مؤثر را مورد مطالعه قرار دهید.
12- تحمّل تنش‌ها و اضطراب‌ها: توان تحمّل خود را در برابر رویدادهای ناخوشایند و شرایط تنش‌زا و هیجان‌های شدید بررسی کنید.
13- خوش‌بینی: توانایی توجه به جنبه‌های روشن‌تر زندگی و حفظ نگرش مثبت را حتی هنگام وجود احساسات منفی و ناخوشایند مورد بررسی قرار دهید.
14- نشاط: توانایی احساس رضایت از زندگی، احساس رضایت از خود و دیگران، سرزندگی و ابراز احساسات مثبت را بررسی کنید.
راهکار علمی برای افزایش IQ
1.فعالیت‌های مربوط به حافظ
2.فعالیت‌های کنترلی اجرایی
۳. فعالیت‌های استدلال دیداری فضایی
۴. مهارت‌های ارتباطی
۵. آلات موسیقی
۶. زبان‌های جدید
۷. مطالعه‌ی مستمر
۸. ادامه تحصیل
آزمون های استعدادسنجی گارنت
حال که با دو مبحث مهم از هوش آشنا شدید و راه های افزایش آن را نیز آموختید باید بدانید تنها داشتن اطلاعات کافی نیست ،بلکه عملی کردن دانسته ها است که می تواند به بالا بردن ضریب هوش و توانمند تر شدن شما کمک کند.
جز مواردی که بالاتر نام برده شد ، انجام آزمون های گارنت که همگی با توجه به سن و سال شما طراحی شده اند و در قالب استانداردهای جهانی هوش و استعداد و مدل رفتاری شما را بررسی می کند، می تواند کمک شایانی در انتخاب هر چه بهتر مسیر آیندتان باشد.
با ثبت نام در آزمون های گارنت ، نه تنها به شناخت هر چه بهتر خود کمک کرده اید، بلکه با در اختیار داشتن پانزده سر فصل آموزشی به روز و کاربردی که قبلا نظیر آن را در هیچ مدرسه یا آموزشگاهی ندیده اید آن هم با کمترین میزان هزینه، می توانید خود را به روز کرده و مرتبه ی دانش عمومی خود را از دیگرانی که این دوره را نگذراندند بالاتر ببرید.
برای شرکت در آزمون های گارنت و دیدن ویدیو های آموزشی به لینک زیر مراجعه کنید.
