مهارت نوشتن از آن مهارت‌های فوق‌العاده‌ای است که کاربردهای فراوانی در زندگی هر فرد خواهد داشت. بدون شک برای نوشتن یک نامه، یک پیام، یک مقاله و حتی کتاب، به این مهارت مهم نیاز داریم. شاید برایتان جالب باشد که مهارت نوشتن هم مانند دیگر مهارت‌های کلامی و ارتباطی، می‌تواند در پیشبرد اهداف و درخواست‌ها، بسیار مؤثر باشد.
در این مطلب، گارنت شما را با مهم‌ترین تکنیک‌های نویسندگی برای افرادی که تازه به تقویت این مهارت پرداخته‌اند، آشنا خواهد کرد. این مهارت‌ها، به شما نشان می‌دهد که چگونه شروع به نوشتن کنید، چطور متون باکیفیت‌تری تولید کرده و نهایتاً این مهارت را ارتقا دهید. شما می‌توانید برای آموزش‌های بیش‌تر، در دوره‌های متنوع آموزش نویسندگی پلتفرم گارنت شرکت نمایید.
نویسندگی: آسان یا سخت؟
اگر فکر می‌کنید نویسندگی آسان است، احتمالاً آن را دورادور قضاوت کرده‌اید. باید یک‌بار برای نوشتن تلاش کنید تا چالش‌ها و دشواری‌های آن را لمس کنید. اگر از شخصی که سال‌ها در زمینه‌ی نویسندگی محتوا فعالیت داشته است، بپرسید، بی‌شک می‌گوید که نوشتن کار آسانی نیست! البته اگر بخواهید یک متن خوب و عالی بنویسید.
با این حال، خوشبختانه راهکارهایی وجود دارد که با تمرین و ممارست فراوان، می‌توان در مهارت نویسندگی به تبحر خوب و قابل قبول نیز دست پیدا کرد. پس اگر به اندازه‌ی کافی به نویسندگی علاقه‌مند هستید و می‌توانید برای تمرین در این زمینه، وقت بگذارید، قطعاً مهارت نویسندگی را کسب خواهید کرد.
چه متنی خوب است و چگونه آن را بنویسیم؟
پیش از آن‌که بخواهیم به آموزش نویسندگی مقدماتی بپردازیم، باید مشخصات و ویژگی‌های یک متن خوب را معلوم کنیم. متن خوب در هر جایگاهی، یک‌سری خصیصه دارد. مثلاً پارامترهای خوب بودن برای متن یک نامه‌ی اداری و رسمی با متن یک پایان نامه یا یک کتاب علمی، متفاوت است. با این حال، تمام متون باید یک‌سری اصول و خصیصه‌ها را داشته باشند.
یکی از این اصول، ساده‌نویسی است. متن باید به گونه‌ای نوشته شود که معنا و مفهوم آن به‌خوبی قابل درک باشد. البته ساده نویسی در متون تخصصی ادبی، می‌تواند کمی پیچیده‌تر باشد. نکته‌ی دیگر، پرمغز بودن و معنادار بودن چیزی است که می‌نویسیم. نوشته‌های بی‌معنا و مفهوم باید حذف شوند. متن باید دور از هرگونه اضافه‌گویی، معنای مورد نظر را به مخاطب انتقال دهد.
ویژگی دیگر یک متن خوب، این است که بتواند خواننده را به خواندن ترغیب کند. این امر در پاراگراف‌های نخستین متن، شیوه‌ی بیان، تیترها و غیره مشخص خواهد شد. اگر بتوانید چنین متنی را بنویسید، به شما تبریک می‌گوییم!
البته معیارهای یک متن خوب، فراتر از چیزی است که در این بخش بدان اشاره کردیم. این‌ها ساده‌ترین و در عین حال مهم‌ترین پارامترهایی هستند که می‌توانند نوشته را به عنوان یک متن خوب معرفی کنند. با خودتان فکر کنید میان این همه کتاب، مقاله و نوشته‌هایی که خوانده‌اید، کدام‌یک «متن خوب» بوده است؟
گام‌های یادگیری نویسندگی مقدماتی چیست؟
در ادامه چند گام اولیه برای شروع نویسندگی مقدماتی را با هم بررسی خواهیم کرد.
مشخص کردن هدف از نویسندگی
نویسندگی، در زمینه‌های مختلفی کاربرد دارد. شما باید در ابتدای کار معلوم کنید که دقیقاً چرا و چه چیزی را می‌خواهید بنویسید. هرچقدر شفافیت بیش‌تری در این زمینه داشته باشید، بهتر می‌توانید پیش بروید.
به عنوان مثال، ممکن است بخواهید به عنوان یک فریلنسر تولید محتوا، برای نوشتن مقالات متنوع در سایت‌ها و دیگر بسترهای اینترنتی، فعالیت کنید. یا این‌که ممکن است بخواهید یک کتاب در حوزه‌ی مربوط به تخصصتان تهیه کنید. گرچه هر دوی این اهداف با تقویت مهارت نویسندگی آغاز خواهد شد، اما مسیر متفاوتی را پیش رویتان می‌گذارد.
برای تعیین هدف، باید ببینید که چه انتظاراتی از خودتان دارید. مثلاً می‌خواهید یک جزوه‌ی آموزشی را صرفاً برای یک گروه دانشجوی محدود آماده کنید یا این‌که یک کتاب کمکی در کنار رقبای دیگر در بازار، بنویسید. می‌خواهید یک محتوانویس برای کسب درآمد روتین و معمول باشید یا این‌که به یک برند در محتوانویسی تبدیل شوید.
مطالعه مستمر و گسترده
یکی از مهم‌ترین تکنیک‌هایی که برای تقویت هر مهارتی توصیه می‌شود، مشاهده‌ی موارد متنوع در آن زمینه است. به عنوان مثال یک بازیکن فوتبال، با مشاهده‌ی بازی‌های رقیبان، می‌تواند تکنیک‌های کاربردی آن‌ها را ارزیابی و تحلیل کند. برای این‌که بتوانید شروع به نوشتن کنید نیز باید متون متنوع دیگر نویسندگان را بخوانید. هرچقدر بیش‌تر بخوانید، جملات و عبارات و تکنیک‌های مختلف نویسندگی را بهتر و بیش‌تر یاد می‌گیرید.
توصیه می‌کنیم تا بعد از تعیین هدف نویسندگی خود (که در بخش قبل به آن اشاره کردیم) متون موفق و نویسندگان خوب زمینه‌ی خود را شناسایی کنید. اکنون منابع متعدد را تهیه کرده و شروع به خواندن کنید. در حین خواندن، توجه خود را به جزئیات نگارش و نوشته‌ها نیز معطوف کنید. مطالعه‌ی هدفمند و دقیق، می‌تواند خلاقیت شما را نیز افزایش دهد.
داشتن نظم در نوشتن
بگذارید یک نکته‌ی طلایی را در همین ابتدای کار به شما بگوییم. شما باید هر چیزی را که می‌خواهید یاد بگیرید، به‌طور جدی و منظم تمرین و تکرار کنید. اگر کمی در این مسیر بی‌نظمی داشته باشید، به راحتی از مسیر حرفه‌ای شدن فاصله می‌گیرید.
بهتر است ساعت مشخصی در روز را برای تمرین نویسندگی اختصاص دهید. حتی اگر بتوانید برنامه‌ی دقیق‌تری را برای مطالعه‌ی صفحات متون مختلف، نوشتن تعداد کلمات مشخص و غیره مشخص کنید، بسیار بهتر خواهد بود. خودتان را ملزم به اجرای برنامه‌ی تعیین شده کنید و تحت هیچ شرایطی برنامه‌ی تعیین شده را نادیده نگیرید.
نظم در نویسندگی، باید برای مطالعات مربوطه و یادگیری نکات نگارشی نیز وجود داشته باشد. شما باید یک برنامه را برای تقویت مهارت‌ها در نظر بگیرید و دقیقاً مطابق آن برنامه، مطالعات خود را نیز نظم‌دهی کنید.
مدیریت خلاقیت‌های ناگهانی
آیا تا به حال برایتان پیش آمده که در جایی نامرتبط با کارتان، یکدفعه راه‌حل یا یک موضوع فوق‌العاده‌ی حرفه‌ای را پیدا کنید؟ مثلاً برای من پیش آمده که در حال گشت و گذار در بازار، دیدن یک جنس عتیقه، واژه‌ی مد نظرم در ذهنم ایجاد شده است. واژه‌ای که پیش از رفتن به آن بازار، روزها در پی یافتن آن بوده‌ام.
در چنین شرایطی بهتر است آن موضوع و خلاقیت را در جایی مانند برنامه‌ی یادداشت گوشی، یک تکه کاغذ و یا هر چیز دیگری، بنویسید. جرقه‌های ذهنی ناگهانی، می‌توانند فوق‌العاده خاص باشند اما احتمال فراموشی آن‌ها نیز وجود دارد. به هر حال اگر قرار است نویسنده شوید، باید مانند نویسنده‌ها نیز رفتار کنید!
استفاده از آثار نویسندگان بزرگ
دنیای حاضر، به شما امکان ارتباط‌گیری با ماهرترین افراد در زمینه‌ی نویسندگی (یا هر مهارت دیگر) را می‌دهد. بهتر است متون تمرینی خود را با این افراد در اشتراک بگذارید تا متوجه نقایص و نقاط ضعف نوشته‌های خود نیز شوید.
البته در این بین باید تعصبات و غرور بی‌جای خود را نیز کنار بگذارید. انتقاد پذیر باشید و سعی کنید اشتباهات و مسائل مربوط به نوشته‌های خود را رفع کنید. به بازخورد دیگران توجه کنید. به خاطر داشته باشید که در نهایت نوشته‌های شما توسط «دیگران» مطالعه می‌شود. بنابراین بازخورد آن‌ها بسیار مهم خواهد بود.
مطالعه‌ی آثار نویسندگان خوب (در حوزه‌ی مرتبط با هدف نویسندگی شما) نیز کمک کننده است. تکنیک‌ها، نکات و شیوه‌ی قلم نویسندگان را می‌توانید در آثار آن‌ها جست‌وجو کرده و استخراج کنید. سپس از آن الهام گرفته و در نوشته‌های خود به‌کار ببندید.
چگونه موضوع مناسبی انتخاب کنیم؟
یکی از مهم‌ترین چالش‌هایی که در آموزش نویسندگی مقدماتی نیز به آن برمی‌خوریم، انتخاب موضوع است. فرض کنید زمینه و هدف کاری خود را معلوم کرده باشیم. اکنون راجع به چه چیزی باید بنویسیم؟ انتخاب موضوع به این سادگی‌ها نیست و در برخی پروژه‌ها، یک تیم و ماه‌ها مطالعه برای تعیین موضوع ضروری خواهد بود.
به عنوان مثال اگر یک محتوانویس برای سئوی وب‌سایت هستید، شما باید ابتدا با تحقیق روی کلمات کلیدی و مطالعه‌ی سایت‌های رقبا، موضوعات و کلیدواژه‌های اساسی را جست‌وجو کنید. یک نویسنده‌ی کتاب نیز با چالش‌های فراوانی برای انتخاب موضوع مناسب و جذاب روبه‌رو خواهد بود.
برای این‌که راحت‌تر بتوانید موضوع مناسب را گزینش کنید، می‌توانید فهرستی از علاقه‌مندی‌های خود را تهیه کنید. این فهرست در ایجاد نظم ذهنی و شناسایی مسیر کار، کمک کننده خواهد بود. سپس بسته به هدف کلی نویسندگی خود، بازار موضوعات تعیین شده را مورد تحقیق قرار دهید. سعی کنید مطالبی بنویسید که مخاطبین بیش‌تر به دنبال آن هستند و یا این‌که شما چیزی را برای بیان و ارائه در آن زمینه‌ی به‌خصوص داشته باشید.
آیا قواعد نگارشی و نوشتن را یاد دارید؟
برای آموزش نویسندگی، شما نیاز به یادگیری یک‌سری اصول و قواعد نگارشی خواهید داشت. بدون دانستن این نکات، نوشته‌های شما غیراستاندارد خواهد بود. برای یادگیری این اصول و قواعد، می‌توانید از دوره‌های آموزشی نویسندگی استفاده کنید.
بهتر است اصول مختلف نویسندگی را به چند بخش تقسیم کنید و سپس با فراگیری سطوح مقدماتی، تمرینات فراوان را برای تسلط به آموخته‌های خود انجام دهید. رفته رفته متوجه می‌شوید که شما می‌توانید سبک نگارشی مخصوص به خودتان را در چارچوب همین قواعد و استانداردها بسازید.
البته رعایت قواعد برای برخی متون، به گونه‌ای سخت‌گیرانه‌تر وجود دارد. مثلاً یک متن خبری، علمی و آکادمیک را باید به‌صورت استاندارد تهیه کنید. اما برای نوشتن برخی موضوعات، شما آزادی عمل بیش‌تری خواهید داشت.
چقدر نقاط ضعفتان را می‌شناسید؟
یکی از روش‌هایی که برای بهبود مهارت توصیه می‌شود، شناسایی اشکالات و نقاط ضعف است. پیش‌تر اشاره کردیم که ارتباط‌گیری با نویسندگان مطرح و خوب، در شناسایی این مسائل می‌تواند کمک‌کننده باشد. تکنیک‌های دیگری هم وجود دارد. به‌عنوان مثال، شما می‌توانید بارها و بارها متن خود را با صدای بلند بخوانید. بیش‌تر مشکلات مربوط به نوشتار، در قالب آهنگ کلام و توقف در ریتم، خودش را نشان می‌دهد.
می‌توانید دایره‌ی مخاطبین متن خود را شناسایی کرده و از آن‌ها بخواهید تا نظراتشان را بعد از خواندن متن، بیان کنند. هرچقدر در تعیین مخاطبین قوی‌تر عمل کنید، بازخوردها مؤثرتر خواهد بود. به عنوان مثال، یک متن کودکانه که برای گروه سنی خاصی تهیه شده باشد، می‌بایست توسط کودکان آن رنج سنی و نیز مربیان تربیتی مربوطه بررسی شود. روشن است که بازخوردهای افراد دیگر، چندان تأثیری ندارد.
نکته‌ی دیگری که بیان آن را در این‌جا الزامی می‌دانیم، این است که شما نباید کمال‌گرا باشید. همیشه جایی برای بهتر شدن و پیشرفت وجود دارد. بنابراین نباید انتظار داشته باشید که متن تهیه شده، عاری از نقص و مشکل باشد.
چطور تمرکزمان را افزایش دهیم؟
حتماً برای شما نیز پیش آمده که با ذهنی خسته و آشفته بخواهید کاری را انجام دهید. معمولاً در چنین شرایطی، کار مورد نظر به‌خوبی پیش نرفته و از کیفیت آن کاسته خواهد شد. تمرکز، از مهم‌ترین پیش نیازهای نویسندگی است. اگر شما بتوانید ذهن خود را روی موضوع مورد نظر، معطوف کنید، بهتر می‌نویسید.
پس اگر احساس می‌کنید ذهنتان آمادگی لازم را ندارد، بهتر است به خودتان استراحت داده و یا با انجام تمریناتی مانند مدیتیشن و یوگا، ذهن را فارغ از دغدغه‌های فعلی کنید. به خاطر داشته باشید ذهن آشفته و شلوغ مانند یک انباری درهم و برهم خواهد بود که یافتن وسیله‌ی مورد نظر در آن بسیار دشوار خواهد بود.
راه دیگر، برای افزایش تمرکز، درگیری ذهن با موضوع انتخاب شده است. هرچقدر پیرامون موضوع نوشته‌ی خود، مطالعه و تحقیق بیش‌تری را انجام دهید، ذهنتان با آن مطالب درگیر شده و تمرکز بیش‌تری را روی همان موضوع ارائه خواهد داد.
روش‌های تقویت مهارت نویسندگی چیست؟
همان‌طور که برای یادگیری یک ساز، یادگیری یک رشته‌ی ورزشی، مهارت رانندگی و غیره به تمرین و مداومت در تمرین نیاز دارید، برای آموزش نویسندگی مقدماتی تا پیشرفته، نیز شما به تمرین و استمرار نیاز خواهید داشت. حتی اگر بهترین دوره‌های آموزشی، جامع‌ترین کتاب‌ها و دیگر منابع را نیز در اختیار داشته باشید، بدون تمرین کافی، هرگز نویسنده‌ی خوبی نخواهید شد.
تمرین نویسندگی باید روزانه، منظم و اصولی باشد. هر تمرین و نوشته‌ی خود را ارزیابی کنید و در متون بعدی، سعی کنید تا ایرادات را برطرف نمایید. اگر روش‌های تقویت مهارت نویسندگی را انجام دهید، به شما قول می‌دهیم که روند روبه‌رشدی را تجربه خواهید کرد.
کلام پایانی
در این‌جا، به شما اصول ساده و در عین کاربردی برای تقویت و آموزش نویسندگی مقدماتی را معرفی کردیم. به خاطر داشته باشید که شناخت این نکات و رعایت آن در تمارین نویسندگی، به شما کمک می‌کند تا به بهبود و پیشرفت نوشته‌های خود پی ببرید.
در پایان جا دارد تا دوره‌های آموزش نویسندگی مقدماتی در پلتفرم گارنت را به شما معرفی کنیم. این دوره‌ها با هدف بهبود مهارت‌های نوشتن تهیه شده و از صفر تا صد نکات و چهارچوب‌های لازم برای تبدیل شدن به یک نویسنده‌ی حرفه‌ای را ارائه می‌دهد. این آموزش‌ها در کنار تمرینات شما، می‌تواند روند موفقیت و حرفه‌ای‌تر شدن را تسریع کند.
