همه‌ی ما دوست داریم تا انسانی باهوش شناخته شویم. اما آیا واقعاً ما باهوش هستیم؟ برای این‌که بدانیم آیا من باهوش هستم یا نه، باید بفهمیم که فرد باهوش چه ویژگی‌هایی دارد. سپس بودن این خصیصه‌ها و شدت آن را در خودمان بسنجیم. در این مطلب، گارنت در تلاش است تا به شما نشان دهد که ویژگی‌های فرد باهوش چیست.
هوش چیست؟
در این مطلب منظورمان از هوش، همان توانایی فرد برای یادگیری، درک، برنامه‌ریزی و ایجاد خلاقیت در موضوعات مختلف است. وقتی شما یک موضوع تازه را یاد می‌گیرید یا یک اثر هنری جدید را خلق می‌کنید و یا حتی برای حل یک مسأله، راه‌حل‌های مختلف را ذهنتان تجسم می‌کنید؛ در واقع با هوش خود کار می‌کنید.
همه‌ی افراد از هوش برخوردار هستند اما هوش در افراد مختلف، میزان‌های متفاوتی دارد. به همین دلیل برخی افراد باهوش و برخی دیگر کم‌هوش شناخته می‌شوند. در این مطلب، به شما نشان داده‌ایم که چه ویژگی‌ها و خصوصیاتی در افراد باهوش وجود دارد که در دیگران نیست.
مطالب مرتبط:
رفتارشناسی آدم‌های موفق: شناخت ویژگی‌های آدم‌های مختلف
آیا من باهوش هستم؟
برای این‌که بدانید باهوش هستید یا نه، روش‌های مختلفی وجود دارد. بهترین روش این است از آزمون‌های تست هوش استفاده کنید. این آزمون‌ها از سوالات مختلفی تشکیل شده‌اند که تعداد پاسخ‌های صحیح شما به این سوالات، می‌تواند ضریب هوشی شما را نشان دهد. ضریب هوشی، استانداردترین معیاری است که میزان باهوش بودن شما را نشان می‌دهد.
روش دیگر این است که ویژگی‌های مختلفی که میان باهوش‌ها وجود دارد را بشناسید. اساساً این ویژگی‌ها فرد را وادار به استفاده از هوش و در نتیجه تقویت آن می‌کند. این روش، نسبی است. به این معنا که وجود این ویژگی‌ها دلیل قطعی برای باهوش بودن شما نخواهد بود و از طرف دیگر نداشتن این خصوصیات نیز نمی‌تواند مهر تأیید کم‌هوش بودنتان باشد. شما می‌توانید با ایجاد این خصوصیات در خود به تقویت هوشتان کمک کنید.
بی‌نظمی
آدم‌های باهوش می‌توانند منظم یا بی‌نظم باشند. برخلاف آن‌چه که به نظر می‌رسد، بی‌نظم بودن دلیلی برای باهوش نبودن فرد نیست. البته توجه داشته باشید که بی نظمی در انسان‌های باهوش، دلایل مخصوص به خودش را دارد. آن‌ها اغلب ترجیح می‌دهند تا وقت خود را صرف کارهای مهم‌تری (به نسبت نظم بخشیدن به وسایل و محیط) کنند. پس اگر این‌چنین بی نظمی را در رفتارهای خود مشاهده می‌کنید، به خودتان امیدوار باشید!
عاشق یادگیری
باهوش‌ها دوست دارند مدام چیزهای جدید را یاد بگیرند. آن‌ها نسبت به یادگیری و تعلیم، اشتیاق فراوانی دارند. اگر شما نیز بخشی از درآمد ماهیانه یا پس‌انداز خود را صرف خرید وسایل و کتاب‌های آموزشی می‌کنید و برای یاد گرفتن چیزهای تازه، مشتاق هستید؛ می‌توانید به سؤال «آیا من باهوش هستم؟» پاسخ مثبت دهید.
شوخ طبعی
شوخ طبعی بدان معناست که شما در شرایط خاص، بتوانید مسأله را فوراً درک و واکنش مناسب ارائه دهید. البته شوخ طبعی، هوش کلامی بالای فرد را نشان می‌دهد. این باعث می‌شود تا باهوش‌ترها، شوخ طبع باشند. اگر فرد باهوش نباشد، به زمان بیش‌تری برای درک یک موضوع نیاز خواهد داشت و نمی‌تواند عکس‌العمل طنز را در سروقت نشان دهد.
ریسک پذیری
افراد باهوش، ریسک پذیرند. آن‌ها همه‌چیز را می‌سنجند تا یک حرکت بی‌نقص داشته باشند اما از احتیاط بیش‌ازحد نیز خودداری می‌کنند. به عبارت دیگر، باهوش‌ها به‌صورت حساب شده، ریسک‌پذیری دارند. رها کردن شغلی که به سختی آن را تحمل می‌کنند برای حرکت به سوی افق‌های بالاتر، یکی از رفتارهایی است که در میان باهوش‌ها دیده می‌شود.
فروتنی
«درخت هرچه پربارتر باشد، افتاده‌تر است». اگر شما باهوش باشید، کم‌تر خودتان را باور خواهید داشت. اما افرادی که خودشان را دانا و باهوش می‌دانند، در واقعیت معمولاً بهره‌ی هوشی پایین‌تری دارند. این موضوع به دلیل باور خاص میان باهوش‌ترها برای درک وسعت یک علم یا هنر است. آن‌ها می‌دانند که هرچقدر هم در یک زمینه تخصص داشته باشند، باز هم چیزهای بسیار زیادی وجود دارد که نمی‌دانند!
درون‌گرایی
بیش‌تر افراد باهوش درون‌گرا هستند. منظور این است که باهوش‌ترها از صرف زمان در تنهایی خود اندوهگین و سرخورده نمی‌شوند. آن‌ها دوست دارند به تنهایی قدم بزنند، به تنهایی غذا بخورند و … . البته این قضیه، منافاتی با اجتماعی بودن فرد باهوش ندارد. اما این دسته از افراد به‌خاطر حضور در جمع، فعالیت‌های خودشان را عقب نمی‌اندازند.
عدم مشاجره
باهوش‌ها اهل مشاجره نیستند. در نظر بگیرید که در یک بحث و جدال، واکنش و عکس‌العمل شما چگونه است؟ آیا درگیری لفظی پیدا می‌کنید؟ آیا دچار هیجان و اضطراب می‌شوید؟ آیا بلافاصله واکنش نشان می‌دهید؟ خلاصه این‌که نوع رفتار شما در این مواقع می‌تواند پاسخ مناسبی برای این‌که بدانید آیا من باهوش هستم یا نه، ارائه دهد.
غریزه‌ی قوی
آیا هیچ‌وقت برایتان پیش آمده که برای تصمیم‌گیری در مورد کار خاصی، به حس ششم یا غریزه‌ی خود اعتماد کنید؟ باید بگوییم که برای افراد باهوش، چنین چیزی زیاد رخ می‌دهد. با این تفاوت که غریزه‌ی این افراد از منطق آن‌ها پیروی می‌کند نه از احساسات آنی و زودگذر.
روشنفکری
دیدگاه افراد باهوش باز است. آن‌ها مسائلی مانند جنسیت، نژاد و … را درک می‌کنند. بنابراین نسبت به این موضوعات گارد نمی‌گیرند. بلکه باهوش و درایت با آن برخورد می‌کنند. روشنفکری افراد باهوش هم‌چنین سبب می‌شود تا ایده‌های تازه و نابی در موضوعات مختلف ارائه دهند.
صبوری
صبر، نشان از فکر قوی دارد. وقتی شما تصمیم آنی نمی‌گیرید، بدان معنا است که جوانب مختلف کار را در ذهن خود مرور خواهید کرد. بنابراین هوش شما عملکرد قوی‌تری خواهد داشت. این صبر در حقیقت نشان از تسلط بالای فرد روی خود و تمایلات نفسانی دارد.
کنجکاوی
کودکانی که کنجکاو و به اصطلاح عامیانه «فضول» هستند، معمولاً هوش بهتری دارند. کنجکاوی سبب می‌شود تا فرد اکتشافات جدیدی انجام دهد و این امر نهایتاً منجر به یادگیری عمیق‌تر و بهتر خواهد شد. پرسیدن سوالات زیاد، رها نکردن یک مسأله‌ی بی‌پاسخ، صحبت با متخصصان، رفتن به موزه و … برخی از رفتارهایی است که ناشی از کنجکاوی زیاد ایجاد می‌شود.
سخت‌کوشی
باهوش‌ها به چیزهایی مثل «شانس»، «بخت و اقبال»، «اتفاق» و … اعتقادی ندارند. آن‌ها معتقدند که هر چیز نتیجه‌ی تلاش و سخت‌کوشی شما خواهد بود. بنابراین در تلاش هستند تا با فعالیت و کار بیش‌تر، احتمال موفقیت‌های خود را افزایش دهند.
درک شهودی
کنار افراد باهوش، نیازی نیست تا نگران چیزی باشید! آن‌ها فوراً همه‌ی احساسات و حالات را متوجه شده و درک خواهند کرد. بنابراین دوستی و هم‌نشینی با این افراد بسیار لذت‌بخش و ایده‌آل خواهد بود. آن‌ها بدون این‌که شما چیزی بگویید، می‌توانند بفهمند که چه احساسی دارید. آیا هیچ‌وقت شما چنین چیزی را تجربه کرده‌اید؟ آیا خودتان می‌توانید احساسات دیگران را بخوانید؟
صداقت
افراد باهوش صداقت زیادی در کلام خود دارند. آن‌ها وقتی پاسخ چیزی را نمی‌دانند، به راحتی با عبارت «نمی‌دانم» دیگران را مطلع می‌کنند. گرچه ممکن است به دلیل ذهن کنجکاو و پرسشگرانه‌ای که دارند، مدام دنبال دریافت پاسخ‌های ندانسته باشند.
تطبیق با محیط
اگر می‌خواهید بدانید که آیا واقعاً باهوش هستید یا نه به میزان انطباق خود با محیط‌های مختلف توجه کنید. اگر محیط درس خواندن و مطالعه‌ی شما عوض شود و یا این‌که مجبور به ترک محیط کاری خود شوید، آیا می‌توانید در محیط جدید، فعالیت خود را با کیفیت بالا انجام دهید؟ افراد باهوش انعطاف‌پذیری زیادی دارند و به همین دلیل قادرند تا در هر شرایطی، فرصت‌های جدیدی خلق کنند.
خلاقیت
باهوش‌ها ترجیح می‌دهند تا کارهایشان را از روش‌های مختلفی انجام دهند. آن‌ها از انجام فعالیت‌های روتین و تکراری بیزارند. ایجاد ایده‌ی جدید، یک راه‌حل جدید یا خلق یک اثر جدید همه نشان از وجود خلاقیت و هوش زیاد در فرد خواهد بود.
نگرانی
هوش زیاد می‌تواند کمی هم احساس بد را در فرد به‌وجود آورد. وقتی شما مسائل را به‌خوبی درک کنید و سریعاً بتوانید مشکلات آن را شناسایی کنید؛ در خصوص آینده احساس نگرانی بیش‌تری خواهید داشت. این موضوع به شناخت مشکلات و چالش‌هایی که در آینده اتفاق می‌افتد، برمی‌گردد. هرچند در بیش‌تر مواقع فرد باهوش می‌تواند راه‌حل و برنامه‌ریزی مناسب برای حل مشکلات احتمالی را نیز ارائه دهد.
پذیرش اشتباه
یکی از مهم‌ترین تفاوت‌ها در میان افراد باهوش و کم‌هوش، برخورد آن‌ها در هنگام اشتباه کردن است. باهوش‌ها می‌دانند که هر فردی می‌تواند اشتباه کند و مسئولیت اشتباه خود را می‌پذیرند. آن‌ها تمرکز خود را روی درس‌هایی که از اشتباهات می‌توان گرفت، می‌گذارند.
چطور باهوش شویم؟
تا این‌جا ویژگی‌های انسان‌های باهوش را ذکر کردیم. گرچه موارد استثنا نیز وجود دارد اما عموم افراد باهوش، این ویژگی‌ها را در خود دارند. خلاصه این‌که اگر برایتان سوال است که «آیا من باهوش هستم؟»، می‌توانید ویژگی‌های بیان شده را در خود ارزیابی کنید.
گرچه توانایی هوش، به‌طور خدادادی در وجود تک‌تک ما نهاده شده است اما روش‌هایی وجود دارد که می‌توان برای افزایش بهره‌ی هوشی به‌کار برد. در این بخش، گارنت مهم‌ترین راهکارهای افزایش هوش را به شما نشان خواهد داد.
خوش صحبت باشید
باید شیوه‌ی صحبت کردن با دیگران را بیاموزید. سعی کنید چهره‌ی مهربان و لبخند آرام‌بخش را تمرین کنید. زمانی که با دوستان یا خانواده‌ی خود وقت می‌گذرانید، با چهره‌ی مهربان با آن‌ها حرف بزنید. اگر این تمرین را به‌خوبی انجام دهید، متوجه خواهید شد که رفتار دیگران نیز با شما تغییر می‌کند.
کلمات صحبت خود را متناسب با جمعی که در آن قرار گرفته‌اید، انتخاب کنید. بیان لطیفه‌های نامربوط و زشت برای جمع خانوادگی و همکاران، انتخاب مناسبی نیست. برای شوخ‌طبعی، هرگز از تمسخر کسی استفاده نکنید. آرام و باوقار باشید و از افراط در صحبت کردن پرهیز کنید.
شنونده‌ی خوبی باشید
اگر به دنبال تقویت هوش خود هستید، باید شنونده‌ی خوب بودن را تمرین کنید. برای شنوندگی، می‌بایست ارتباط چشمی خوبی با مخاطب خود برقرار کنید. از کار کردن با تلفن همراه و ابزارهای مشابه خودداری کنید. صورت طرف مقابل را نگاه کنید و متناسب با کلام، از واکنش‌های جسمانی و کلامی مناسب استفاده کنید.
احساسات خود را بیان کنید
شما باید یاد بگیرید که چطور می‌توانید احساسات خود را بروز دهید. هرگز برای ابراز احساس خود، ضعف و پشیمانی نداشته باشید. بروز احساسات برای برقراری ارتباط مناسب با دیگران (چه صحبت کردن و چه شنوندگی) اهمیت ویژه‌ای دارد.
در مقابل باید یاد بگیرید که دیگران نیز می‌توانند احساسات متفاوتی را از خود بروز دهند. پس باید مراقب باشید تا با حس منفی و مخالف افراد، ناراحت نشده و هم‌چنین از احساس تعریف و تمجید آن‌ها دچار غرور نشوید.
مستقل باشید
برای این‌که بتوانید رفتاری هوشمندانه داشته باشید، باید مستقل بودن را تمرین کنید. منظورمان از مستقل بودن این است که برای مدیریت چالش‌ها و روابط زندگی خود، به دیگران تکیه نکنید. شما باید قبول داشته باشید که خودتان ناجی و حامی خودتان خواهید بود.
هرچقدر بتوانید از وابستگی خود به دیگران و ابزارها کم کنید، هوش بیش‌تری را در زندگی خود تجربه خواهید کرد. چراکه در این شرایط ناچار هستید تا با اتکا بر هوش خود، راه‌حل جدیدی را امتحان کنید.
مسئولیت‌پذیر باشید
لطفاً دیگران را مسئول اشتباهاتتان ندانید. سعی کنید اشتباهات خود را قبول کنید. وقتی این کار را انجام می‌دهید، مسئولیت بزرگی را گردن گرفته‌اید. در نتیجه باید به فکر دلایل اشتباه و راه‌حلی برای رفع آن‌ها باشید.
روی استعدادهایتان کار کنید
استعداد عبارت است از مهارت‌های فوق‌العاده‌ای که به‌طور ذاتی در وجود تک تک ما حضور دارد. شناخت این توانمندی‌ها و تلاش برای تقویت آن، از جمله اقداماتی است که در افزایش موفقیت زندگی شما نقش قابل توجهی خواهد داشت. وقتی شما استعدادهایتان را بشناسید و برای تقویت آن اقدام کنید، هوش مربوط به استعداد پرورش یافته و رفتاری باهوشانه‌تر بروز خواهید داد.
به دنبال تجربه باشید
یکی از کارهایی که برای تقویت هوش خود می‌توانید انجام دهید، کسب تجربیات جدید است. مسافرت، خواندن یک کتاب جدید، تماشای یک فیلم آموزنده و … به‌عنوان کسب تجربه‌ی جدید در زندگی شما نقش دارد.
بازی‌های فکری انجام دهید
ذهن مانند یک ماهیچه است. برای تقویت آن، باید از ذهن خود کار بکشید. مطالعه‌ی کتاب، حل جدول، پاسخ دادن به یک معما، انجام ورزش، بازی‌های فکری و غیره از معمول‌ترین روش‌هایی است که ذهن شما را به چالش دعوت خواهد کرد.
کلام نهایی
در این مطلب از مجله‌ی گارنت، به شما نشان دادیم که چطور می‌توانید به پاسخ مناسبی برای «آیا من باهوش هستم؟» برسید! برای این منظور، مهم‌ترین ویژگی‌های افراد باهوش را ذکر کردیم. مسلماً همه‌ی ما تاحدودی از هوش و توانمندی‌های ذهنی برخوردار هستیم. اما برای تقویت هوش خود، باید این ویژگی‌ها را در رفتار و سبک زندگی خود به‌وجود آوریم. به همین دلیل پایان این مطلب را به معرفی راهکارهای تقویت هوش اختصاص دادیم.
رویدادهای جسارت زیستن گارنت بخشی از رویدادهای توسعه فردی این پلتفرم هستند که هر ماه به صورت حضوری و آنلاین برگزار می‌شوند. در این رویدادها با کمک افراد مهم در زمینه‌های مختلف، راه خودباوری و تلاش را پیدا خواهیم کرد و برای خلق یک آیندهٔ درخشان، همراه خود خواهیم بود. جهت ثبت نام و اطلاع از آخرین دورهٔ رویداد جسارت زیستن، اخبار را از طریق سایت گارنت دنبال کنید.
