آیا می‌دانستید که از راه تغذیه و خوردن برخی از غذاها، می‌توان بهره‌وری هوش و مغز خود را افزایش داد؟ خب، این‌کار خیلی ساده است، چون قرار است یک خوراکی بخوریم! در این مطلب، گارنت غذاهایی که شما را باهوش می‌کند را معرفی کرده است. فکر نمی‌کنیم دیگر راهکاری ساده‌تر از این بتوان برای باهوش‌تر شدن پیدا کرد!
تغذیه مناسب از جمله مهم‌ترین عواملی است که بهره‌وری و توانمندی مغز را افزایش می‌دهد. خوردن غذاهای سالم متناسب با نیاز بدن و در زمان مناسب، کمک می‌کند تا مغز ما عملکرد بهتری داشته باشد. تا انتهای این مقاله با مجله گارنت همراه شوید تا به بررسی «غذاهای مناسب برای افزایش عملکرد مغز و حافظه» بپردازیم.
مطالب مرتبط:
اهمیت یک رژیم استاندارد در سلامت مغز
پیش از آن‌که به معرفی مواد غذایی خوب و مضر برای مغز بپردازیم، چند خطی راجع به اهمیت رژیم سالم و استاندارد در سلامت مغز (و البته دیگر اندام‌های بدن) صحبت خواهیم کرد. برای درک این موضوع، بدن را مثل یک خودرو در نظر بگیرید. یک خودرو برای این‌که راه برود، به سوخت نیاز دارد. مثلاً اگر یک ماشین بنزینی را در نظر بگیریم، بدون قطره‌ای بنزین، کارایی نخواهد داشت. پس سوخت بنزین، ماده‌ی غذایی این خودروی بنزینی خواهد بود.
بدن انسان نیز به همین شکل است. یعنی برای انجام هر کاری، انسان به سوخت و انرژی نیاز دارد. این انرژی، از طریق غذاهای مختلف تأمین خواهد شد. پس «غذا خوردن» یک فعالیت ضروری و حیاتی است. در حقیقت اگر غذا نخوریم، نمی‌توانیم کاری را انجام دهیم. (موارد استثنا مانند یوگی‌ها و مرتاض‌های عجیب را در نظر نگیرید!)
حال دوباره به مثال خودرو برمی‌گردیم. اگر داخل خودرو بنزین را با آب ترکیب کنیم، چه خواهد شد؟ احتمالاً بعد از مدتی، قطعات خودرو دچار فرسایش شده و نهایتاً عملکرد آن ماشین مختل خواهد شد. اگر این قطعات کیفیت پایینی داشته باشند، طبیعتاً روند فرسایش ماشین سریع‌تر و شدیدتر آغاز خواهد شد.
غذایی که به بدن انسان می‌رسد هم وضعیت مشابهی خواهد داشت. یعنی درست است که با انواع خوردنی‌ها می‌توان معده را سیر نگاه داشت، اما هر ماده‌ای برای بدن و اندام‌های داخلی، مناسب نیست. این امکان وجود دارد که با دریافت مواد غذایی مضر، اندام‌ها دچار بیماری و نقص شده و نهایتاً به مرگ زودهنگام فرد بیانجامد.
این‌جاست که اهمیت یک رژیم استاندارد دیده می‌شود. یک رژیم استاندارد از مواد غذایی مختلفی تشکیل شده است که برای سلامت و کارکرد بخش‌های مختلف بدن مورد نیاز هستند. این مواد غذایی در یک هرم غذایی ترسیم شده‌اند. اگر هر ماده‌ای خارج از این هرم یا بیش‌تر از قاعده‌ی آن، به بدن برسد، مانند همان مخلوط آب و بنزین، در نهایت به بیماری منجر می‌شود.
معرفی غذاهایی که شما را باهوش می‌کند
در این‌جا قصد داریم تا بهترین مواد غذایی که شما را باهوش می‌کند را معرفی کنیم. سعی کنید تا حد امکان این مواد را در رژیم غذایی خود بگنجانید. البته اصلاً افراط نکنید. چراکه زیاده‌روی در مصرف هر یک از این مواد غذایی، سبب اختلال و گاه از کار افتادن دیگر اندام‌های بدن خواهد شد.
تخم مرغ
یکی از بهترین مواد غذایی برای فعالیت‌های عصبی و مغز، تخم مرغ است. قسمت زرده‌ی تخم مرغ، ماده‌ای به نام کولین دارد که گفته می‌شود از بهترین مواد غذایی برای فعالیت عصبی بدن انسان است. به همین دلیل هم توصیه می‌شود تا در وعده‌ی صبحانه از تخم مرغ استفاده شود تا مغز شما انرژی لازم برای فعالیت روزانه را دریافت کند.
گردو
برخی افراد می‌گویند، شکل مواد غذایی با شکل اندامی از بدن انسان که آن ماده روی آن اندام اثر می‌گذارد، یکسان و مشابه است. مثلاً چون گردو خیلی شبیه به مغز است، یک‌جوری می‌توان آن را غذای مغز تصور کرد. البته این یک باور عامیانه است و مبنای علمی ندارد، ولی گردو واقعاً خواص زیادی برای مغز انسان دارد. این ماده حاوی پروتئین، فیبر و چربی‌های سالم است که برای سلامت عمومی مغز و دیگر اندام‌ها، توصیه می‌شود.
ماست
ماست تمرکز شما را افزایش می‌دهد. در ماست ماده‌ای به نام پروبیوتیک وجود دارد که از اضطراب و استرس شما می‌کاهد. پس بهتر است در وعده‌های مختلف غذایی خود، ماست مصرف کنید.
اسفناج
اسفناج از آن سبزیجات پرفایده است. در اسفناج هم مقادیر قابل توجهی کولین وجود دارد. همان‌طور که پیش‌تر گفتیم، کولین از مواد غذایی ضروری برای فعالیت‌های عصبی بدن است. پس با خوردن اسفناج می‌توانید هوش و فعالیت مغز خود را بهبود بدهید.
اگر اسفناج دوست ندارید، می‌توانید دیگر سبزیجات سبز را امتحان کنید. سعی کنید به همراه وعده‌های غذایی خود، سبزی خوردن مصرف کنید. سبزیجات متنوع انتخاب کنید تا طعم آن ترکیبی و بهتر شود.
کلم بروکلی
بروکلی، ماده‌ای به نام سولفورفان دارد. این ماده سبب رشد سلول‌های بنیادی عصبی خواهد شد. اگر بروکلی بخورید، فعالیت‌های شناختی مغزتان بهتر می‌شود. شما می‌توانید این سبزی را به‌صورت بخارپز مصرف کنید.
تخم کدو
یکی از تنقلات خوشمزه و مفید، تخم کدو است. تخم کدو علائم افسردگی را از بین می‌برد، فعالیت‌های شناختی را بهبود می‌بخشد، و از همه مهم‌تر این‌که روی حافظه‌ی انسان تأثیر مثبت می‌گذارد.
قهوه
قهوه به دلیل کافئین و آنتی اکسیدانی که دارد، از بروز بیماری‌های مغزی مانند آلزایمر جلوگیری می‌کند. قهوه هم‌چنین احتمال ابتلا به بیماری‌های عصبی مانند پارکینسون را به حداقل می‌رساند. نوشیدن مقدار مجازه قهوه در روز، به سلامتی بدن شما کمک می‌کند.
چای سبز
چای سبز هم منبع خوبی برای تقویت هوشیاری و حافظه است. این نوشیدنی تلخ نیز مانند قهوه، خطر ابتلا به بیماری‌های آلزایمر و پارکینسون را به حداقل می‌رساند.
زردچوبه
کورکومین خیلی خواص خوب و مثبت برای بدن انسان دارد. یکی از خاصیت‌های آن، ورود به مغز و کمک به رشد سلول‌های جدید مغزی است. مصرف مکمل‌های زردچوبه برای افراد مبتلا به آلزایمر، سبب می‌شود تا عملکرد حافظه بهبود یابد.
شکلات تلخ
حتی اگر هیچ‌یک از خوراکی‌های این لیست را دوست نداشته باشید، مطمئناً از شکلات تلخ لذت می‌برید. این خوراکی خوشمزه هم برای حافظه‌ی شما مفید است.
پرتقال
پرتقال حاوی ویتامین سی است و احتمالاً این موضوع را می‌دانید. ویتامین سی هم از آن دسته موادی است که برای افزایش تمرکز و حافظه بسیار توصیه می‌شود. ویتامین سی موجود در پرتقال از شما در برابر بیماری‌های مغزی مانند آلزایمر، افسردگی، اسکیزوفرنی و غیره محافظت می‌کند.
توت‌ها
انواع مختلف توت‌ها به تقویت عملکرد مغز کمک می‌کنند. گفته می‌شود موادی که در درون توت سفید هستند، سبب می‌شود تا حافظه‌ی ماندگارتری داشته باشیم. توت فرنگی و توت سفید از جمله میوه‌هایی هستند که در این زمینه، اثرات بسیار خوبی را به ارمغان می‌آورند.
سیب
سیب هم جزو غذاهایی که شما را باهوش می‌کند، است. ماده‌ی کوئرستین در سیب سبب می‌شود تا مهارت‌های ذهنی شما بهبود پیدا کند. در نتیجه اگر روزانه یک سیب بخورید، ذهن فعال‌تر و پویاتری خواهید داشت.
غلات کامل
غلات به مغز اجازه می‌دهند تا فعالیت مؤثرتری داشته باشد. نان جو، بلغور جو دوسر، برنج قهوه‌ای، کینوا، گندم سیاه و … از جمله‌ی این غلات مفید برای مغز هستند. در مصرف غلات، خیلی دقت به‌خرج دهید. زیرا مصرف بیش از اندازه‌ی آن سبب چاقی شما و مشکلات وابسته به آن خواهد شد.
قارچ
فارچ منبع اصلی ارگوتیونین است. این ماده، به عنوان یک آنتی اکسیدان در بدن انسان عمل می‌کند. در نتیجه برای کاهش استرس، بهبود عملکرد شناختی حافظه و کند شدن روند پیری مغز، تأثیر مثبتی را به‌ارمغان می‌آورد.
هندوانه
هندوانه دارای لیکوپن است. این ماده نیز سبب می‌شود تا بیماری‌های آلزایمر به تأخیر افتد. توصیه می‌کنیم مصرف این میوه‌ی دل‌چسب را در رژیم غذایی خود بگنجانید.
زیتون
زیتون هم می‌تواند از بیماری‌های زوال عقل جلوگیری کند. زیتون حاوی چربی‌های غیر اشباع است. این چربی‌ها سبب افزایش اکسیژن‌رسانی به مغز می‌شوند. توجه داشته باشید که چربی‌های اشباع، نتیجه‌ی معکوسی در بدن دارند. شما می‌توانید زیتون را به عنوان مخلفات به غذای اصلی یا سالاد خود اضافه کنید.
خوراکی‌های ممنوعه برای هوش و مغز انسان
تا این‌جا با انواع غذاهایی که شما را باهوش می‌کند، آشنا شدید. در این بخش، قصد داریم تا غذاهای با اثر معکوس و مخرب را معرفی کنیم. پرهیز از این غذاها نیز سبب باهوشی شما خواهد شد. توجه داشته باشید که این غذاها، هیچ ضرورت و فایده‌ای برای بدن شما ندارند. صرفاً تبلیغات تجاری و یا هوس گذرا ممکن است شما را به خوردن آن ترغیب کند.
غذاهای سرخ شده
البته می‌دانیم که به احتمال زیاد از طرفداران مواد غذایی سرخ شده هستید! مرغ سوخاری، سیب زمینی سرخ شده، سوسیس سرخ شده، دونات و … از جمله‌ی این غذاها هستند. این غذاها بسیار ترد و خوشمزه هستند و ما آن را انکار نمی‌کنیم. اما باید توجه داشته باشید که مصرف مکرر این مواد غذایی، هیچ سودی برای بدن شما ندارد. بلکه برعکس سبب به خطر افتادن سلامت شناختی مغز شما نیز خواهد شد. پس تا می‌توانید از مصرف چربی‌های اشباع پرهیز کنید.
مواد قندی
منظورمان از مواد قندی، قندهای طبیعی موجود در میوه‌ها نیست. شیرینی، پاستیل، آبنبات و مواد غذایی از این دست، جزو مواد قندی غیر طبیعی و مضر برای بدن شناخته می‌شوند. مصرف بیش از حد این مواد، خطر ابتلا به زوال عقل را در انسان افزایش می‌دهد.
فرآورده‌های گوشتی
سوسیس و کالباس و محصولات مشابه، خطرات زیادی برای سلامتی شما دارند. این مواد حاوی نیترات و نیتریت هستند که احتمال ابتلا به بیماری‌های عصبی مانند آلزایمر و پارکینسون را افزایش می‌دهند. این مواد غذایی، جایگزین‌های سالم‌تری دارند که می‌توانید از آن استفاده کنید.
نوشابه‌های رژیمی
لطفاً به‌خاطر دریافت کالری مصرفی، سلامتی خود را به‌خطر نیاندازید. در نوشابه‌های رژیمی از شیرین‌کننده‌ای به‌نام آسپارتام استفاده می‌شود که مستقیماً مغز شما را رو به نابودی می‌برد. آسپارتام سبب می‌شود تا ترشح دوپامین و سروتونین در مغز مهار شده و مشکلات یادگیری مغز به حداکثر خود برسد.
این ماده هم‌چنین مشکلات سلامت عصبی و رفتاری زیادی را به‌وجود می‌آورد. حملات صرع، تومورهای مغزی، سرگیجه و غیره از جمله مشکلات ناشی از مصرف بیش از اندازه‌ی آسپارتام خواهد بود.
چربی‌های ترانس
چربی‌های ترانس نیز به سلامت مغز و حافظه‌ی شما صدمه وارد می‌کنند. مواد غذایی مانند کره‌ی مارگارین جامد، خامه‌ی کیک و شیرینی، پیتزای یخ زده، خامه‌ی قهوه و پاپ‌کورن‌های مایکروویوی از جمله مواد شامل چربی‌های ترانس هستند. این مواد می‌توانند کلسترول بد را افزایش دهند.
اهمیت سلامت مغز و باهوش بودن
ممکن است برایتان سوال باشد که چرا اینقدر وسواس و حساسیت روی سلامت مغز به‌خرج می‌دهیم. مغز شما در حکم پردازنده‌ی بدن شماست. هرگونه اختلال و بیماری در مغز و سیستم عصبی بدن، روی فعالیت دیگر اندام‌ها نیز اثرگذار خواهد بود. این موضوع می‌تواند کیفیت زندگی و حتی روحیه‌ی شما را دستخوش تغییر کند.
وقتی از هوش و مغز خود مراقبت می‌کنید، در حقیقت روی یکی از مهم‌ترین دارایی‌های فیزیکی خود سرمایه‌گذاری کرده‌اید. مغز شما همان چیزی است که در هر سنی می‌تواند به شما برای یادگیری چیزهای جدید، به‌خاطر سپردن، بازخوانی از حافظه و … کمک کند. پس آن را دست کم نگیرید.
از سوی دیگر، باهوش بودن، فرصت‌های زیادی را در زندگی فرد به‌وجود می‌آورد. این‌طور به نظر می‌رسد که افراد باهوش به احتمال بیش‌تری در معرض موفقیت‌های زندگی خواهند بود. برای تقویت هوش، راه‌های زیادی وجود دارد که در مجله‌ی گارنت، به طور مفصل بررسی کرده‌ایم. رعایت رژیم سالم، یکی از ساده‌ترین راهکارهایی است که برای این منظور می‌توان دنبال کرد.
کلام آخر!
در این مطلب به معرفی غذاهایی که شما را باهوش می‌کند، پرداختیم. مصرف این غذاها، ساده‌ترین روشی است که می‌توانید برای بهبود هوش و حافظه‌ی خود اقدام کنید. پس تا جایی که امکان دارد، مصرف این مواد غذایی را در رژیم خود بگنجانید. در صورتی که به هریک از این غذاها آلرژی دارید، می‌توانید با مشورت پزشک تغذیه، مکمل‌های حاوی آن ماده‌ی غذایی یا دیگر موارد مشابه را مصرف کنید.
هم‌چنین در انتهای مطلب، به معرفی مواد غذایی مضر برای هوش و مغز پرداختیم. روشن است برای پرهیز از اثرات منفی این غذاها، بهتر است آن‌ها را به حداقل‌ترین میزان ممکن در رژیم غذایی خود مصرف کنید. اگر بتوانید این غذاها را به کل از رژیم خود حذف کنید، لطف زیادی در حق سلامتی بدن و مغز خود کرده‌اید.
در این مطلب هم‌چنین شما را متقاعد کردیم که چرا مغز و سلامت آن اهمیت دارد. همان‌طور که در متن اشاره شد، یک رژیم استاندارد و سالم، طول عمر مغز (و تمام اندام‌های بدن) را افزایش می‌دهد. این طول عمر و سلامتی مغز، منجر به رضایت از زندگی می‌شود. پس یک رژیم سالم بچینید و از زندگی خود لذت ببرید. امیدواریم همواره سالم و تندرست بمانید.
