آدم باهوش همیشه قابل تحسین است. همه‌ی ما دوست داریم باهوش به نظر برسیم و چه خوب است که راه‌های تقویت هوش و قدرت مغز را بدانیم. وقتی از باهوش بودن صحبت می‌کنیم، منظورمان این است که بتوانیم به‌طور منطقی از مغز استفاده کرده و مسائل مختلف را حل کرده، موارد جدید یاد بگیریم و برای اهداف مختلف برنامه‌ریزی کنیم.
در این مطلب، گارنت به شما نشان می‌دهد که چطور می‌توانید با اجرای راهکارهای ساده، هوش خود را تقویت کنید. لازم به ذکر است که محتوای این مطلب از منابع مختلف برگرفته شده است.
ضریب هوشی چیست؟
ضریب هوشی عبارت است از معیاری برای سنجش میزان هوش یک فرد. وقتی از هوش صحبت می‌کنیم، کارایی کلی مغز و فکر فرد مد نظرمان است. هرچقدر کارایی مغز و حافظه بالاتر باشد، فرد با ضریب هوشی بالاتر و باهوش‌تر شناخته می‌شود.
برای محاسبه‌ی ضریب هوشی از تست‌های هوش و معیارهای دیگر استفاده می‌شود. فرد می‌بایست در زمان معین، تست هوش را پاسخ دهد. هرچقدر تعداد پاسخ‌های صحیح فرد بالاتر باشد، ضریب هوشی بهتری نصیب وی خواهد شد.
برخلاف تصور عموم، ضریب هوشی را می‌توان ارتقا داد. این پروسه می‌تواند زمان‌بر باشد اما شدنی است. در ادامه، ساده‌ترین روش‌هایی که می‌توانید برای تقویت هوش خود به‌کار بگیرید، معرفی شده‌اند. با اندکی خلاقیت می‌توانید این روش‌ها را به‌طرزی جذاب و خواستنی انجام دهید.
مطالب مرتبط:
چند نوع تست هوش داریم؟
همان‌طور که گفتیم، تست هوش آزمونی است که برای سنجش معیار ضریب هوشی به‌کار برده می‌شود. تست هوش انواع مختلفی دارد. برخی از تست‌های هوش استاندارد در زیر نام برده شده‌اند.
• تست هوش ریون
• Wechsler Intelligence Set
• Stanford Binet Test
• Cognitive ability test
• Woodcock-Johnson tests
در تست‌های هوش، سؤالاتی مطرح می‌شود که شما بدون تکیه بر دانش خاص، قادر به پاسخگویی آن هستید. البته پرسش‌های دشوار این آزمون‌ها، ضریب هوشی بالاتری را می‌طلبند.
توصیه می‌کنیم برخی از تست هوش‌ها را از منابع معتبر بیابید و پیش از آن‌که اقدامی برای افزایش هوش خود داشته باشید، ضریبی از هوش فعلی خود در دست داشته باشید. سپس با تغییر سبک زندگی و اعمال موارد بیان شده در این مطلب، ضریب هوشی خود را ارزیابی کنید تا نهایتاً میزان تقویت آن را متوجه شوید. البته برای این کار، باید به اندازه‌ی کافی زمان سپری شود.
آیا ما باهوش هستیم؟
اولین سؤالی که در این‌جا مطرح می‌شود این است که آیا من به اندازه‌ی کافی باهوش هستم؟ ممکن است با خودتان فکر کنید که عدم موفقیت شما در زمینه‌ای خاص، شما را به عنوان یک فرد خنگ معرفی کند. اما این‌طور نیست. شما باهوش هستید. ممکن است قرار گرفتن در شرایط خاص، سبب کاهش بهره‌وری مغز و حافظه‌ی شما بشود. توصیه می‌کنیم اگر چنین احساسی را تجربه می‌کنید، مطلب «بی استعداد یا خنگ» را از مجله‌ی گارنت مطالعه کنید. در این مطلب به شما نشان داده‌ایم که چرا هیچ‌کس خنگ نیست!
میزان بهره‌ی هوشی در افراد متفاوت است. اما هیچ‌کس از آن بی‌نصیب نیست. عوامل زیادی هستند که روی تقویت یا افت عملکرد حافظه و هوش اثر می‌گذارند. به عبارت دیگر، همیشه جایی برای رشد و بهتر شدن باقی می‌ماند. بنابراین این‌طور نیست که فکر کنید باهوش بودن شما، شما را از انجام تکنیک‌های تقویت حافظه و هوش بی‌نیاز می‌کند. بلکه باید این تمرین‌ها را به‌طور مستمر ادامه دهید تا قدرت مغز شما افزایش یابد.
۱- ورزش کنید
همیشه از دوران کودکی، ورزش کردن به ما توصیه می‌شده است. ورزش بهترین خدمتی است که برای جسم و روح خود می‌توانید انجام دهید. ورزش علاوه بر فعالیت اندام‌های فیزیکی، مغز انسان را نیز به فعالیت وامی‌دارد. افزایش فعالیت بخش هیپوکامپ مغز که ویژه‌ی حافظه و قدرت یادگیری است، حجم آن را بیش‌تر می‌کند و در نتیجه عملکرد هوش بهبود می‌یابد. ورزش هم‌چنین در کاهش خطر زوال عقل در سنین بالاتر نیز مهم است.
توصیه می‌کنیم برای آن‌که بهترین نتیجه را از ورزش کردن به‌دست آورید، ساعات مشخصی از روز را به برنامه‌ی ورزشی و تحرک خود اختصاص دهید. شما می‌توانید از انواع ورزش‌های سبک‌تر برای آغاز این برنامه استفاده کنید. یوگا، پیاده روی، نرمش‌های روزانه، کوهنوردی و … از جمله ورزش‌هایی هستند که برای تقویت هوش توصیه خواهند شد. حتی اگر باز هم برایتان دشوار است، نیازی نیست از همان ابتدا زمان قابل توجهی را به ورزش اختصاص دهید.
لیست زیر، بهترین حرکات ورزشی که می‌توانید برای تقویت حافظه‌ی خود انجام دهید را نشان می‌دهد.
• جاگینگ
• کشش فیله و پهلو خوابیده
• شنا هندی
• قله زانو زمین
• لانگ اسکوات دمبل
• شطرنج
در صورتی که مشکل فیزیکی خاصی ندارید، می‌توانید انواع نرمش‌های دیگر را نیز امتحان کنید. تغییر رشته‌های ورزشی، برای مغز و قدرت هوش شما بسیار مهم و مؤثر است.
۲- خوب بخوابید
حدود ۷ تا ۸ ساعت خواب در شبانه روز برای بدن شما ضروری است. وقتی می‌خوابید، مغز در حال استراحت است و در نتیجه در بیداری، انرژی بیش‌تری برای یادگیری و توانایی‌های دیگر خود دارد. پس عملکرد آن بهبود یافته و باهوش‌تر می‌شوید. ناگفته نماند که کم‌خوابی اثر زیادی روی کاهش قدرت حافظه‌ی شما دارد.
به غیر از خواب کافی، بهتر است به ساعات استراحت مغز نیز توجه داشته باشید. اگر می‌توانید برنامه‌ی خواب خود را به ساعات میانه شب (مثلاً ساعت ۱۰) موکول کنید و بعد از گذشت ۷ ساعت (یعنی ساعت ۵-۶ صبح) بیدار شوید.
اگر ورزش کردن را به‌طور منظم در برنامه‌ی خود بگنجانید، به احتمال زیاد ساعات خواب شما نیز به‌طور خودکار تنظیم خواهد شد. این دو عامل در کنار هم، در تقویت قدرت هوش و حافظه مؤثر است.
۳- ساز بزنید
شاید برایتان جالب باشد که نواختن ساز می‌تواند به تقویت حافظه و هوش شما کمک کند. ساز زدن، فعالیتی است که توانایی‌های حسی و شناختی شما را به‌چالش وا می‌دارد. در نتیجه، عملکرد مغز بهبود پیدا می‌کند.
اگر نواختن ساز را بلد هستید، مهارت خود را ارتقا دهید. شما می‌توانید یک قطعه‌ی جدیدی از موسیقی بنوازید و یا سبک‌های مختلف را امتحان کنید. در صورتی که هم که آشنایی قبلی با ساز ندارید، می‌توانید در خصوص موسیقی استعدادیابی شوید و سپس ساز مورد علاقه و مناسب خود را انتخاب کرده و آن را یاد بگیرید.
نواختن ساز مانند ورزش کردن، علاوه بر تأثیرات بسیار قوی و مثبتی که روی مغز شما ایجاد می‌کند، سبب آرامش روح و دور شدن احساسات منفی خواهد شد.
۴- مطالعه کنید
مطالعه کردن هم از روش‌های بسیار ایده‌آل برای تقویت هوش به‌شمار می‌آید. نکته‌ی جالب توجه این‌جاست که مطالعه کردن می‌تواند تا چند روز بعد از خواندن، اثر مثبت خود را روی مغز ادامه دهد.
پس اگر برایتان مقدور است، کتاب‌های متعدد تهیه کنید و ساعاتی از استراحت خود را به مطالعه مشغول شوید. هرچقدر بیش‌تر بخوانید، حافظه‌ی فعال‌تری خواهید داشت.
خواندن انواع رمان، کتاب‌های تاریخی، کتاب‌های آموزشی و … همه برای مغز مفید هستند. شما می‌توانید در پیج‌های معرفی کتاب و انجمن‌های کتابخانه‌ای عضو شوید تا با انواع جدید و بهترین کتاب‌های روز آشنا شده و بهتر برای انتخاب خود تصمیم‌گیری کنید.
۵- زبان جدید یاد بگیرید
به‌طور کلی یادگیری مغز شما را به تحرک و فعالیت وا می‌دارد. اگر در برهه‌ای از زندگی هستید که نیاز یا حوصله‌ی یادگیری مهارت جدید را ندارید، می‌توانید یک زبان جدید بیاموزید. اگر هم زبان خاصی را تا سطح معینی بلد هستید، می‌توانید به حرفه‌ای‌تر شدن میزان مهارت‌های زبانی خود فکر کنید.
یادگیری زبان، سبب می‌شود تا مغز قدرت تحلیلی بیش‌تری در برابر مسائل مختلف به‌دست آورد. این ویژگی در افرادی که به دو یا بیش‌تر از چند زبان مسلط هستند، به‌خوبی دیده می‌شود. علاوه بر آن، شما یک زبان جدید بلد هستید و می‌توانید از آن به عنوان ابزاری برای ارتباطات بیش‌تر استفاده کنید.
۶- مدیتیشن کنید
مدیتیشن راهکاری عالی برای افزایش تمرکز و قدرت حافظه است. توصیه می‌کنیم در ساعات آغازین روز، زمانی را برای مدیتیشن کردن در نظر بگیرید.
اثرات مدیتیشن تا چهار روز بعد از انجام آن در مغز و ذهن شما باقی می‌ماند. مدیتیشن هم‌چنین برای تقویت روحیه و افزایش آرامش مؤثر است.
شما می‌توانید از مربی خصوصی و ویدیوهای آموزشی برای یادگیری تکنیک‌های مدیتیشن استفاده کنید. مطالعه‌ی مقالات و کتاب‌های آموزشی در این زمینه نیز تأثیرگذارند.
۷- از یک رژیم سالم پیروی کنید
رژیم غذایی شما، نقش مهمی در سلامت مغز و هوشتان دارد. اگر می‌خواهید باهوش‌تر باشید، پس باید غذاهای غنی از مواد مغذی را در رژیم خود جای دهید. نوشیدن چای سبز، قهوه، ماهی، آجیل، میوه‌ها، چای، حبوبات، سویا، سبزیجاتی مانند بروکلی و … برخی از مواد غذایی مفید برای مغز هستند.
بهتر است در خصوص رژیم خود، اعتدال را رعایت کنید. مصرف بیش از حد هر ماده‌ی غذایی سبب بروز واکنش‌های آلرژیک و مشکلات زیادی برای بدن شما خواهد شد. اگر تنظیم یک رژیم استاندارد برایتان سخت است از مشاوران و متخصصین تغذیه کمک بگیرید. رژیم شما برحسب فعالیت و سبک زندگی‌تان، متفاوت تعیین می‌شود.
۸- ارتباط بگیرید
انسان موجودی اجتماعی است. برای نرمال بودن شرایط مغزی، باید سعی کنید در معرض ارتباطات مختلف قرار بگیرید. شما می‌توانید به خیابان یا پارک بروید و با مردم محلی ارتباط بگیرید. شرکت در کلاس‌های متعدد، عضویت در کتابخانه و انجمن‌های موضوعی، ارتباط با دوستان قدیمی، شرکت در باشگاه‌های ورزشی و … از راهکارهایی هستند که برای ارتباط‌گیری می‌توانید به‌کار ببندید.
در صورتی که در انزوا قرار بگیرید، آمادگی ذهن شما به‌مرور کاهش یافته و تأثیرات مخرب آن روی توانایی‌های شناختی شما دیده می‌شود. اگر از تیپ شخصیتی درون‌گرا هستید و ارتباط گرفتن برایتان دشوار است، از تکنیک‌های ویژه برای برقراری ارتباط اجتماعی استفاده کنید. این تکنیک‌ها را می‌توانید از مشاوران و دیگر منابع آموزشی روان‌شناسی، جست‌وجو کنید.
اگر می‌توانید در گروه‌های مختلف عضو شوید و دوستان جدیدی پیدا کنید. هر فرد جدید، چالش تازه‌ای را برای مغز شما ایجاد می‌کند. از شناخت فرد گرفته تا علاقه‌مندی‌ها و …، سبب می‌شود تا مغز فعالیت تازه‌تری را پیدا کند.
۹- از اضطراب فاصله بگیرید
استرس و اضطراب عملکرد حافظه‌ی شما را مختل می‌کند. حتماً مشاهده کرده‌اید که دانش‌آموزان استرسی، در لحظه‌های حساس مثل امتحانات و … نمی‌توانند عملکرد خوبی نشان دهند. این موضوع همان اختلال حافظه در صورت وجود استرس را نشان می‌دهد.
شما می‌توانید از روش‌های مختلف برای کنترل استرس استفاده کنید. انجام مدیتیشن و مطالعه‌ی کتاب‌های روان‌شناسی از بهترین راه‌های مدیریت اضطراب به‌حساب می‌آید.
۱۰- از مغز خود کار بکشید
مغز اندامی است که برای بهبود عملکرد خود نیاز دارد تا از آن استفاده شود. شما می‌توانید از حل معما و سرگرمی‌هایی مانند جدول، پازل، سودوکو، بازی‌های فکری و … برای این منظور استفاده کنید. سرگرمی‌های فکری مغز شما را به عمل وادار می‌کند.
هرچقدر بیش‌تر از مغزتان کار بکشید، در واقع به تقویت هوش خود کمک بیش‌تری کرده‌اید. این فعالیت‌ها سبب می‌شوند تا مغز در صورت قرارگیری در شرایط مختلف، قدرت تصمیم‌گیری و تحلیل بهتری را از خود نشان دهد.
چگونه تغییرات کوچک بر هوش اثر می‌گذارند؟
اعمال چند تغییر کوچک، می‌تواند به تقویت هوش شما بیانجامد. به عنوان مثال، اندکی از روتین روزمره‌ی خود خارج شوید. شما می‌توانید ترتیب انجام کارهایتان را تغییر دهید. مثلاً اگر از مسیر «الف» به محل کار خود می‌روید، امروز مسیر «ب» را امتحان کنید. یا اگر وب سایت‌های خاصی را برای خواندن اخبار دنبال می‌کنید، آن را با وب‌سایت‌های جدید دیگر جایگزین کنید. شما می‌توانید تغییری در دکوراسیون و چیدمان وسایل خود ایجاد کنید. حتی در برخی از منابع به این اشاره شده است که می‌توانید از دست غیر غالب برای انجام فعالیت‌های مختلف استفاده کنید.
مطالب مرتبط:
این موضوع بدان سبب است که مغز در خصوص کارهای روتین و روزمره، فعالیت کم‌تری دارد. اما وقتی در آن تغییر ایجاد می‌کنید، مغز ناچار می‌شود تا فعالیت بیش‌تری داشته باشد. در واقع مغز ما از قرارگیری در موقعیت‌ها و تجربه‌های جدید لذت می‌برد.
کلام نهایی
در این مطلب از مجله‌ی گارنت، به شما ۱۰ راهکار ساده برای تقویت هوش و باهوش‌تر شدن معرفی کردیم. این تکنیک‌ها به شما کمک می‌کنند تا مغز شما به فعالیت بیش‌تر و مفیدتر وادار شود. این موضوع در دراز مدت سبب خواهد شد تا از نظر بهره‌ی هوشی، قوی‌تر عمل کنید.
البته مطالعه‌ی این مطلب کافی نیست و شما باید کمر همت برای پیاده‌سازی عملی آن ببندید. انجام این تکنیک‌ها دشوار نیست اما اگر عادت به چنین سبک زندگی ندارید، ممکن است زمان‌بر باشد. خلاصه این‌که باید حوصله کنید تا باهوش‌تر شوید!
