بعید می‌دانیم کسی از موسیقی، خواندن، ساز و این‌جور چیزها، لذت نبرد! بیش‌تر ما اگر حوصله داشته باشیم، ترجیح می‌دهیم تا حین کارهایمان یک ترانه یا آواز بخوانیم، کمی ضرب بگیریم و خلاصه یک‌جوری با موسیقی وقت بگذارنیم. اما آیا هیچ وقت به این موضوع فکر کرده‌اید که ما استعداد موسیقی داریم یا نه؟ آیا صرف لذت بردن از موسیقی، می‌شود به کسی برچسب بااستعداد در این زمینه چسباند؟ حفظ ترانه‌ها و آهنگ‌های زیاد، ربطی با استعداد موسیقی دارد؟ آیا برای بااستعداد بودن در زمینه‌ی موسیقی، حتماً باید نوازنده باشیم؟
در این مطلب، گارنت در رابطه با هوش و استعداد موسیقی صحبت می‌کند. استعدادیابی در این زمینه، بسیار مهم است. موسیقی می‌تواند زمینه‌ی حرفه‌ای خوبی برای افراد بااستعداد (و البته با پشتکار فراوان) به‌حساب آید. خلاصه این‌که اگر می‌خواهید همه چیز درباره‌ی استعداد موسیقی بدانید، این مطلب را با دقت دنبال کنید.
استعداد موسیقی چیست؟
پیش از آن‌که سراغ مباحت پیچیده‌تری از استعداد موسیقی برویم، ترجیح می‌دهیم تا یک تعریف دقیق از استعداد در زمینه‌ی موسیقی ارائه دهیم. فردی که استعداد موسیقی دارد، صداها و اجراهای موسیقی را بهتر درک می‌کند. همه‌ی افراد چنین توانایی را ندارند. توجه کنید که از درک موسیقی صحبت می‌کنیم، نه از یک صدای خوب یا علاقه‌مندی به موزیک.
پس فردی که در موسیقی استعداد دارد، قابلیتی ذاتی دارد که به وی اجازه می‌دهد تا از نظر شنیداری و ریتمیک، توانمند باشد. حال این توانایی، در اشکال مختلفی می‌تواند بروز کند. مثلاً فرد به موسیقی زیاد گوش دهد، بتواند ساز بنوازد، ترانه‌سرایی کند و در دیگر ابعاد موسیقی علاقه‌مندی و توانایی خود را نشان دهد.
مطالب مرتبط:
چرا باید استعداد خود در زمینه‌ی موسیقی را بشناسیم؟
در مقدمه‌ی این مطلب اشاره کردیم که بیش‌تر افراد به موسیقی علاقه‌مند هستند. بنابراین در صورتی که استعداد خوبی در این زمینه داشته باشید، به یک دنیای بسیار وسیع و حرفه‌ای پا می‌گذارید. دنیایی که می‌تواند فرصتی برای موفقیت، ایجاد سبک منحصر به فرد، شهرت و … باشد. حتی ممکن است علاقه‌مندی به شرکت در یک فراخوان موسیقی، برنامه استعدادیابی موسیقی ایرانی و یا حتی مسابقات موسیقی جهانی شما را به موضوع استعدادیابی در این زمینه کشانده باشد. فرقی ندارد! جرقه‌ی شروع هرچه که باشد، شما نیاز دارید تا استعدادهایتان را بشناسید.
هوش موسیقایی چیست؟
هوش موسیقایی به توانایی شما برای تفکر درباره‌ی موسیقی و ریتم گفته می‌شود. اگر شما از هوش موسیقایی برخوردار باشید، آهنگ و ملودی‌های مختلف را به‌خوبی به خاطر می‌سپارید. البته فرد بااستعداد در این زمینه بسیار سریع‌تر و دقیق‌تر از دیگران عمل می‌کند. در نتیجه نواختن یک آهنگ خاص، خواندن یک آواز و … توسط افرادی با هوش موسیقایی بالا، بهتر اجرا می‌شود.
چطور بفهمیم استعداد موسیقی داریم یا نه؟
حتماً شما هم کنجکاو هستید تا خود یا فرزندتان را برای شناخت استعداد موسیقی، ارزیابی کنید. مانند دیگر زمینه‌ها، کشف استعداد موسیقی هم کار راحتی نیست. با این حال، در این بخش گارنت مواردی را نشانتان می‌دهد که می‌تواند روزنه‌ای از وجود استعداد در این زمینه را تأيید کند. البته توصیه می‌کنیم برای شناخت جدی استعدادهای خود، از مشاورین گارنت کمک بگیرید. برخی از انواع تست استعداد موسیقی رایگان هستند. شما می‌توانید از تست آنلاین استعداد موسیقی برای این منظور استفاده کنید.
شنیدن موسیقی با دقت بالا
آیا وقتی موسیقی گوش می‌دهید، به جزئیات آن توجه می‌کنید؟ افرادی که در زمینه‌ی موسیقی بااستعداد هستند، جزئیات نت‌ها و ریتم موسیقی را مورد توجه قرار می‌دهند. این مثل آن می‌ماند که یک فرد به جزئيات چیدمان محیط توجه بیش‌تری نشان دهد. این فرد می‌تواند موقعیت هر وسیله را تجسم کند و درصورت جابه‌جایی، متوجه تغییرات شود. شنیدن موسیقی با دقت بالا نیز همین گونه است. یعنی شنونده با استعداد، به تمام جزئیات موسیقی دقت دارد.
آزمون نواختن ساز
اگر فرد بتواند با ساز ارتباط برقرار کند، آن را در دست بگیرد و بنوازد، نشان می‌دهد که احتمالاً یادگیری ساز برای او ساده خواهد بود، پس می‌توان نتیجه گرفت که استعداد موسیقی وجود دارد. ناگفته نماند انتظار نواختن حرفه‌ای یا نت‌خوانی بی‌نقص نداریم.
سرعت در یادگیری موسیقی
اگر می‌توانید یک ساز را در زمان کوتاه‌تر از زمان معمول بیاموزید، احتمالاً در شما چیزی به نام استعداد موسیقی پنهان شده است. توجه داشته باشید بیش‌تر انسان‌ها توانایی یادگیری را دارند، اما تفاوت در میزان استعداد، در سرعت یادگیری و سهولت انجام آن کار است. مثلاً اگر بیش‌تر افراد می‌توانند ترسیم کنند، اما افرادی که از استعداد نقاشی بهره می‌برند، طریقه‌ی ترسیم کردن را سریع‌تر می‌آموزند. همین!
علاقه‌مندی به صدا، موسیقی و هارمونی‌ها
افرادی که با استعداد موسیقی آفریده شده‌اند، به ترکیب صداها، هارمونی‌ها و به‌طور کلی موسیقی، علاقه‌مند هستند. این‌که فرد اوقات فراغت خود را با موسیقی پر کند، تقریباً عادی است. اما این‌که به یادگیری و مطالعه‌ی بیش‌تر در این زمینه تلاش ورزد، نشان از یک علاقه‌ی بیش‌تر یا استعداد خواهد بود.
آزمون‌های شناخت موسیقی
برای سنجش بودن یا نبودن استعداد موسیقی، ضروری است تا از آزمون‌ها و تست‌هایی برای استعدادیابی استفاده کنیم. شما می‌توانید این ارزیابی‌ها را از مشاورین مؤسسات استعدادیابی مثل گارنت، درخواست کنید.
آزمون شنیداری موسیقی
در این آزمون، از طریق پخش چند قطعه موسیقی، میزان تمرکز و قدرت شنیداری فرد تحت ارزیابی قرار می‌گیرد. اگر فرد بتواند نت‌ها، ریتم‌ها و هارمونی صداها در موسیقی تشخیص دهد، در این زمینه بااستعداد شناخته می‌شود.
تشخیص اینتروال
اینتروال به فاصله‌ی میان نت‌ها گفته می‌شود. اگر مهارت تشخیص اینتروال در فرد وجود داشته باشد، نشان از وجود استعداد موسیقی در این شخص خواهد بود.
توانایی خوانندگی
این آزمون نیز کمک می‌کند از طریق خواندن قطعه‌ای از موسیقی، استعداد در این مقوله سنجیده شود. مطمئناً شخصی که استعداد موسیقی و خوانندگی داشته باشد، می‌تواند تمام هارمونی‌ها و ریتم‌ها را به شکلی صحیح خوانده و اجرا کند.
تست شخصیت شناسی موسیقی
شاید برایتان جالب باشد که برخی از خصیصه‌های رفتاری و اخلاقی شما با نوع موسیقی مورد علاقه‌تان تعیین و مشخص خواهد شد. این تست را برای آن دسته از افرادی توصیه می‌کنیم که قصد خودشناسی دارند. با این حال نتایج این آزمون تا حدودی شخصیت شما و میزان دوستی‌تان با هنر و موسیقی را نشان می‌دهد.
تست انتخاب ساز موسیقی
تست‌ها و آزمون‌هایی وجود دارد که به شما می‌گوید نواختن کدام ساز در فیزیک بدنی و علاقه‌های شما می‌گنجد. اگر این تست را انجام دهید، تاحدود زیادی به تعیین مسیر موسیقی خود کمک کرده‌اید.
چه موقع باید در مورد موسیقی، استعدادیابی شویم؟
سن شناخت استعداد موسیقی به عوامل و شرایط زیادی بستگی دارد. در صورتی که در سنین کودکی، فرد اندکی از زمینه‌های موسیقی را در خود نشان می‌دهد، می‌توان از همان کودکی برای استعدادیابی موسیقایی اقدام کرد. اما این امر بدان معنی نیست که اگر چیزی بروز داده نشود، پس فرد در این زمینه بی استعداد است. بلکه گاه وجود یک‌سری شرایط خاص، می‌تواند این استعداد را حتی در بزرگسالان نشان دهد.
موفقیت در زمینه‌ی موسیقی
شاید تصور کنید که اگر در زمینه‌ی موسیقی بااستعداد هستید، پس حتماً به فرد موفقی تبدیل خواهید شد. اما این‌طور نیست! شما برای موفقیت در زمینه‌ی موسیقی، نیاز به پشتکار فراوان و انگیزه هم دارید. این دو عامل، نیروی محرکه‌ی حرکت شما به سمت استعدادتان خواهد بود. در واقع برعکس این گزینه در شرایطی صادق بوده است. یعنی کسانی در موسیقی موفق شده‌اند که استعداد خاصی در این زمینه نداشته‌اند اما افراد بااستعداد بدون تلاش، نتوانسته‌اند به موفقیت در آن معنی برسند.
به عنوان یک نکته‌ی مهم در این‌جا تأکید می‌کنیم که موفقیت در زمینه‌ی موسیقی به پشتکار، همت و اراده‌ی شما وابسته است. پس اگر زمینه‌ی ذاتی موسیقی را ندارید اما علاقه‌مند هستید تا آن را فرا بگیرید، با تلاش بیش‌تر می‌توانید به مراحل خوبی برسید. فراموش نکنید بیش‌تر ورزشکاران موفق، بیش‌تر دانشمندان، بیش‌تر موسیقی‌دانان معروف و …، با پشتکار و تلاش خود به جایگاه خوبی رسیده‌اند و نه با تکیه بر استعداد ذاتی که گاهاً وجود هم نداشته است.
اگر استعداد موسیقی دارید…
اگر استعداد موسیقی دارید به شما تبریک می‌گوییم. اما باید بدانید که راه دراز و نسبتاً دشواری را برای موفقیت در این زمینه پیش‌رو خواهید داشت. همان‌طور که پیش‌تر نیز اشاره کردیم، شما باید تلاش زیادی برای یادگیری تکنیک‌ها و موضوعات مختلف موسیقی داشته باشید. هرچقدر که تلاش و پشتکار بیش‌تری به خرج دهید، به موفقیت نزدیک‌تر خواهید شد.
پس بعد از استعدادیابی موسیقی در مراکز استعدادیابی موسیقی، می‌توانید برای شرکت در دوره‌های آموزش موسیقی، یادگیری یک ساز و دیگر روش‌های تقویت قوه‌ی موسیقایی خود برنامه‌ریزی کنید. البته در این مرحله نیز به راهنمایی مشاورین دلسوز و آگاه نیازمند خواهید بود. مشاور می‌تواند برای این‌که بدانید کدام ساز، کدام سبک و کدام زمینه برای شما مناسب است، شما را راهنمایی کند.
شاخه‌های موسیقی
برای افراد با استعداد و علاقه‌مند به موسیقی، بسیار مهم است که بتوانند در زمینه‌ی موسیقی فعالیت داشته باشند. در این بخش، گارنت برخی زمینه‌های حرفه‌ای علاقه‌مندان به این موضوع را ذکر کرده است تا راحت‌تر برای انتخاب شاخه‌ی فعالیت خود تصمیم‌گیری کنید.
آهنگسازی
در این شاخه، می‌توانید یک موسیقی یا آهنگ را بسازید. وجود استعداد موسیقی در این زمینه بسیار کمک‌کننده و مؤثر است. البته مطالعه و کسب دانش نیز از الزامات این شاخه به‌حساب می‌آید.
نوازندگی
اگر از فیزیک جسمانی مطلوب برای نواختن ساز مورد نظر بهره‌مند هستید، این شاخه نیز مناسب شما است. ذوق و استعداد موسیقی به شما کمک می‌کند تا مسیر دشوار و گاه طولانی آموختن ساز را راحت‌تر سپری کنید.
خوانندگی
خوانندگی علاوه بر استعداد موسیقی، مهارت و توانایی خوبی در زمینه‌ی حنجره و تارهای صوتی می‌طلبد.
میکس و مستر
این شاخه، برای فعالیت نرم افزاری مناسب است. شخصی که به این حوزه ورود می‌کند باید علاوه بر هوش و توانمندی موسیقایی، درک هندسی و کمی از موزیک نیز داشته باشد.
تنظیم آهنگ
تنظیم‌کننده‌ی آهنگ نیز مانند آهنگساز به توانمندی بالایی در زمینه‌ی موسیقی نیاز دارد. این فرد به طراحی صدا به‌صورت الکترونیک و غنی کردن آن می‌پردازد.
از کجا بفهمم کدام شاخه موسیقی برایم مناسب‌تر است؟
برای تشخیص مسیر حرفه‌ای خود در زمینه‌ی موسیقی، باید با مشاورین و اساتید این حرفه مشورت کنید. شما می‌توانید علاقه‌ی شخصی یا مهارت ذاتی خود را در نظر بگیرید؛ اما این گزینه‌ها به تنهایی کفایت نمی‌کند و باید فاکتورهای دیگری مانند محیط اجتماعی، شرایط جسمانی و … نیز در نظر گرفته شود. در غیر این صورت این احتمال وجود دارد که انگیزه‌ی کافی برای ادامه‌ی مسیر در نیمه‌های راه از بین برود.
شرایط محیطی برای رشد استعداد موسیقی
احتمالاً می‌دانید که محیط اطراف شما، تأثیر بسزایی در رشد و شکوفایی استعدادهایتان دارد. به‌عنوان مثال بارها دیده‌ایم که افرادی که یکی از اعضای خانواده‌ی آن‌ها در زمینه‌ی موسیقی فعالیت دارند، بهتر می‌توانند به این حرفه و زمینه ورود کنند. یادگیری ساز، خوانندگی، آهنگسازی، و دیگر فعالیت‌های هنری در این عرصه از این موارد است.
نکته‌ی مهم این است که اکنون که استعداد خود یا عزیزانتان در زمینه‌ی موسیقی شناخته و کشف شده، پس می‌بایست محیط را برای رشد این استعداد فراهم کنید. بخشی از پس‌انداز خود را به گذراندن دوره‌های آموزشی، خرید ساز، خرید تجهیزات موسیقی و نظیر آن کنید. این‌ها بخشی از سرمایه‌گذاری هستند که شما می‌توانید روی این استعداد ذاتی انجام دهید.
فراموش نکنید که بدون فراهم آوردن امکانات محیطی، استعدادهای شما مدفون و بی‌استفاده باقی خواهد ماند. اگر من توانایی ساز زدن را داشته باشم اما هرگز در دوره‌های آموزشی مربوطه شرکت نکنم، سازی خریداری نکنم، تجهیزات مربوطه را فراهم نکنم؛ چطور می‌توانم در این زمینه فعالیت کنم و استعدادهایم را رشد دهم؟؟؟
مطالب مرتبط:
جمع‌بندی
در این مطلب از مجله‌ی گارنت، به معرفی استعداد موسیقی، هوش موسیقایی و روش‌های شناخت این توانمندی پرداختیم. اگر شما نیز احساس می‌کنید به طرز متفاوتی به موسیقی علاقه‌مند هستید و کشش زیادی به سمت ورود به حرفه‌های این زمینه دارید، خوب است تا برای استعدادیابی موسیقایی خود اقدام کنید. شناخت استعدادها به شما کمک می‌کند تا مسیر هموارتر و بهتری را ترسیم کرده و سریع‌تر به موفقیت دست یابید.
مجدد تأکید می‌کنیم که استعدادیابی موسیقی کار آسانی نیست. گرچه علاقه‌مندی و کشش به فعالیت‌های این زمینه به‌خوبی مشهود است، اما شما به کمک مشاورین و افراد باتجربه نیاز خواهید داشت. برای این منظور می‌توانید از خدمات گارنت استفاده کنید. سال‌ها تجربه و تخصص در زمینه‌ی استعدادیابی مشاورین این مرکز، به شما کمک می‌کند تا نقشه‌ی راهی دقیق‌تر و مطلوب‌تر برای موفقیت در موسیقی ترسیم کنید.
