آیا به ورزش علاقه‌مند هستید؟ آیا می‌دانید فیزیک بدنی شما بیش‌تر برای کدام رشته‌ی ورزشی مناسب است؟ آیا می‌دانید ورزش یا ورزشهایی وجود دارند که با توجه به وضعیت جسمانی خود، راحت‌تر و بهتر از پسِ انجام آن برمی‌آیید؟ شگفت‌انگیز است که اگر شما استعدادیابی ورزشی را انجام دهید، می‌توانید به پاسخ مناسب پرسش‌های پیش برسید.
در این مطلب، گارنت شما را با مفهوم استعدادیابی ورزشی آشنا می‌کند. ابتدا خیلی ساده، در رابطه با این استعداد و مزایای سنجش آن صحبت می‌کنیم. سپس راه‌های مختلفی که برای پیدا کردن استعداد در زمینه‌ی ورزش وجود دارد را مطرح کرده و به شما نشان می‌دهیم که چطور می‌توان ورزش مناسب و هم‌سو با استعدادهای فرد را پیدا کرد.
مطالب مرتبط:
استعدادیابی ورزشی چیست؟
استعدادیابی ورزشی به انگلیسی sports talent search، عبارت است مجموعه فعالیت‌هایی که طی آن قصد شناخت مهارت‌های ورزشی، فیزیکی، فنی و تاکتیکی بدن یک فرد را می‌شناسیم. این مهارت‌ها به‌طور ذاتی (بدون گذراندن هیچ دوره‌ی مهارتی خاص) در فرد وجود دارد. بنابراین شخصی که در زمینه‌ی ورزشی خاص، بااستعداد است؛ به احتمال بیش‌تری می‌تواند آن ورزش را نسبت به دیگران بهتر انجام دهد و به موفقیت برسد.
وقتی شما شخصی را برای استعدادیابی ورزشی ارزیابی می‌کنید، می‌توانید وضعیت جسمانی وی را برای انجام فعالیت‌های فیزیکی مختلف بسنجید. این‌طور در نهایت می‌توان رشته‌ی ورزشی مناسب فرد را حدس زد. بنابراین به دلیل مهارت‌های ذاتی فرد در آن رشته، شانس موفقیت افزایش یافته و آینده‌ی حرفه‌ای بهتری رقم خواهد خورد.
چرا باید استعدادیابی کنیم؟
در دنیای امروز، ورزش نقش بسیار مهمی را ایفا می‌کند. مسابقات ورزشی در سطوح جهانی و بین المللی برگزار می‌شوند و موضوع ویژه و بااهمیتی برای ورزشکاران و کشورهای مختلف به حساب می‌آید. با توجه به میل به پیشرفت و کسب رتبه‌های برتر، مدیریت استعدادیابی در زمینه‌های مختلف و از جمله استعدادیابی ورزشی بسیار مورد توجه قرار گرفته است.
استعدادیابی برای تعیین مسیر و هدف در زندگی بسیار مهم است. در استعدادیابی به مهم‌ترین بخش وجودی شما یعنی ذاتتان مراجعه می‌شود و آن چیزی که با ذات بیش‌ترین هماهنگی را داشته باشد، انتخاب خواهد شد. در بخش بعد، با مزایای مهمی که استعدادیابی در این زمینه بیش‌تر آشنا خواهید شد.
مزایای استعدادیابی ورزشی کدام است؟
شما می‌توانید هر مسیری را بدون استعدادیابی و سنجش مهارت‌های ذاتی خود انتخاب کنید. اما تصور کنید در صورت عدم تناسب با علاقه‌مندی و مهارت‌های ذاتی شما چه خواهد شد؟! مطمئناً انجام کار، زمان بیش‌تر و تلاش بالاتری را می‌طلبد. حتی به‌دلیل فشار مضاعف، امکان دارد در نیمه‌های مسیر، از آن دلسرد شوید و به دنبال راهی برای خلاصی از مسیر انتخابی خود باشید.
پس اگر ارزیابی استعدادها را به زمان پیش از انتخاب مسیر و هدف نهایی موکول کنید، احتمالاً انتخابی عاقلانه‌تر و بهتر خواهید داشت. در ادامه، مهم‌ترین مزایایی که با استعدادیابی در زمینه‌ی ورزش نصیبتان می‌شود را آورده‌ایم.
صرفه‌جویی در زمان
استعدادیابی در انتخاب مسیر، عملکرد بهتر را نشان می‌دهد. لذا از صرف زمان برای تست و خطای گزینه‌های متعدد جلوگیری می‌شود.
کاهش احتمال شکست و افزایش احتمال موفقیت
به دلیل انتخاب مسیر هم‌سو با گرایش‌ها و مهارت‌های ذاتی، احتمال علاقه‌مندی و در نتیجه ایجاد انگیزه‌ی بیش‌تر افزایش می‌یابد. این موضوع به طور مستقیم روی افزایش احتمال موفقیت و کاهش احتمال شکست تأثیر می‌گذارد.
افزایش انرژی و کارایی
فعالیت در رشته‌ای که در آن استعداد ذاتی داریم، بهتر و مؤثرتر است و در نتیجه کارایی را افزایش خواهد داد. این در حالی است که در فعالیت‌های دیگر، نیاز به صرف انرژی بیش‌تری برای رسیدن به دستاوردهای مشابه، احساس می‌شود.
افزایش اعتماد به نفس
دیدن توانمندی‌ها و پیشرفت، به فرد انگیزه‌ی بیش‌تری می‌دهد. در نتیجه موفقیت حاصل می‌شود. مجموع این دستاوردها در اعتماد به نفس تأثیر مثبت گذاشته و منجر به رضایت می‌شود.
ایجاد پشتوانه
ایجاد پشتوانه یکی از مزایای استعدادیابی است. استعدادی که به طور ذاتی در وجود شما نهاده می‌شود، پشتوانه‌ای برای ادامه‌ی حرکت خواهد بود.
کاهش هزینه‌های تمرین
کاری که در آن استعداد داریم، بهتر و سریع‌تر پیش می‌رود. در نتیجه هزینه‌های ناشی از کسب مهارت، کاهش می‌یابد.
استعدادیابی ورزشی چه مراحلی دارد؟
همان‌طور که می‌دانید، تنوع بسیار بالایی در خصوص رشته‌های ورزشی وجود دارد. در این بخش می‌خواهیم تکنیک‌ها و روشی را به شما نشان دهیم که رشته‌ی ورزشی مورد علاقه‌تان را نشان می‌دهد. این رشته همان چیزی است که در صورت دنبال کردن، موفقیت‌های بسیاری در انتظارتان می‌نشیند.
گام اول: به چه چیزی علاقه دارید؟
بیش‌تر استعدادهای ما در قالب علاقه خود را نشان می‌دهد. معمولاً وقتی به چیزی علاقه دارید، از دنبال کردن و یادگیری آن خسته نمی‌شوید. علاقه‌مندی‌های خود را نادیده نگیرید. این موضوعات می‌تواند الهام‌بخش بسیاری از حرکت‌ها و موفقیت‌های شما در مسیر زندگی باشد.
سری به اینترنت بزنید. رشته‌های ورزشی مختلف را جست‌وجو کنید. تصاویر، مسابقات، ویدیوها و مطالعه‌ی این رشته‌ها به شما می‌فهماند که بیش‌تر جذب کدام ورزش شده‌اید. به عنوان مثال ممکن است یک ویدیوی حرفه‌ای ژیمناستیک را بارها با علاقه‌ی زیاد نگاه کنید یا به تماشای تکنیک‌های ورزش رزمی خاص علاقه‌مند شده باشید.
گام دوم: وضعیت جسمانی خود را در نظر بگیرید
گرچه این مورد به تنهایی نمی‌تواند استعداد داشتن یا نداشتن شما را در یک رشته‌ی ورزشی تعیین کند، اما بهتر است ورزشی را در نظر داشته باشید که حداقل استاندارد فیزیکی لازم برای آن رشته در شما دیده شود. به عنوان مثال، برای یک فرد قد کوتاه رشته‌های ورزشی مثل والیبال و بسکتبال چندان مناسب نیستند. یا در صورتی که یک بیماری جسمانی خاص دارید، حتماً در هنگام انتخاب رشته‌ی ورزشی بدان توجه داشته باشید.
برای اطمینان از تندرستی کامل برای یک رشته‌ی ورزشی، تستهای پزشکی کمک‌کننده هستند. این تست‌ها فیزیک بدنی شما را برای استانداردهای رشته‌ی ورزشی تعیین شده، ارزیابی می‌کند. قد، وزن، ارگونومی بدن، استحکام استخوان‌بندی، سلامت اعضای بدن و … از جمله گزینه‌های مهم در وضعیت جسمانی به شمار می‌آیند.
گام سوم: محیط را در نظر بگیرید
برخی رشته‌های ورزشی برای جنسیت خاص یا شرایط اقلیمی خاص هستند. در هنگام انتخاب رشته‌ی ورزشی مناسب خود حتماً این فاکتورها را در نظر بگیرید. مثلاً برای فردی که در منطقه‌ی شرجی و گرمسیر زندگی می‌کند، ورزش اسکی روی یخ مقدور نیست.
اگر پافشاری روی ورزش خاصی دارید که شرایط محیطی آن فراهم نیست، می‌توانید به دیگر نقاط مهاجرت کنید. گرچه این گزینه ممکن است مشکلات و دشواری‌های بسیار زیادی را پیش رویتان بگذارد، بسیاری از ورزشکاران این روش را برای دنبال کردن علاقه‌مندی‌های خود انتخاب می‌کنند.
گام چهارم: بیش‌تر بخوانید
در نهایت، مطالعه‌ی بیش‌تر به شما کمک می‌کند تا انتخاب مناسب‌تری داشته باشید. تا می‌توانید در رابطه با رشته‌های ورزشی مختلف اطلاعات جمع کنید. به خواندن چند مقاله‌ی محدود بسنده نکنید. در صورت امکان با افراد حرفه‌ای در آن رشته‌ی ورزشی مکالمه داشته باشید و از آن‌ها راهنمایی بخواهید.
هرچقدر بیش‌تر مطالعه کنید و با حرفه‌ای‌ها صحبت کرده باشید، از واقعیت آن رشته‌ی ورزشی بیش‌تر آگاه می‌شوید. در نظر داشته باشید در بسیاری از مواقع، آن‌چه می‌بینیم با آن‌چه که از رشته‌ی ورزشی خاص تصور می‌شود، بسیار متفاوت است.
استعدادیابی ورزشی در چه سنی انجام می‌شود؟
برای ورزش کردن، سن محدودیتی ایجاد نمی‌کند اما در صورتی که بخواهید از ورزش به عنوان سرگرمی و علاقه‌مندی شخصی استفاده کنید. برای ورزش حرفه‌ای سن و سال شما نیز مهم است. مطمئناً هرچه سن و سال کم‌تر باشد، بهتر می‌توان بدن را برای یک رشته‌ی ورزشی آماده کرد. البته استانداردی برای حداقل سن و سال وجود دارد.
معمولاً سن استعدادیابی ورزشی به‌طور پایه از ۳ سال تا ۸ سالگی است. البته بهتر است انتخاب نهایی رشته‌ی ورزشی را برای رنج سنی ۱۵ تا ۱۸ سالگی (دوران بلوغ) در نظر بگیریم. این موضوع برای رشته‌های ورزشی مختلف، فرق دارد. به عنوان مثال رشته‌هایی مانند ژیمناستیک در سنین پایین آغاز می‌شود اما برای برخی از رشته‌ها شرط سنی بالاتر است.
چه عواملی در استعدادیابی ورزشی تاثیر دارند؟
جالب است بدانید که به غیر از استعدادهای ذاتی شما، عوامل متعدد دیگر نیز وجود دارند که روی انتخاب رشته‌ی ورزشی مناسب شما تأثیرگذار خواهند بود. در این بخش، برخی از مهم‌ترین این عوامل معرفی شده‌اند.
• حمایت خانواده، دوستان و اطرافیان
روشن است که حمایت و تشویق‌های اطرافیان عامل مهمی برای علاقه‌مندی به یک رشته‌ی ورزشی خاص محسوب می‌شود. اگر در شرایطی قرار دارید که به اندازه‌ی کافی حمایت عاطفی و مالی در مورد ورود به ورزش دارید، قدر آن را بدانید!
• وضعیت ژنتیک و استخوان‌بندی
آن‌چه به‌طور ژنتیکی در بدن شما نهاده شده است نیز نقش بسزایی در انتخاب رشته‌ی ورزشی مناسب دارد. به عنوان مثال پاهای بلند و کشیده و استخوان‌بندی قوی شما را برای ورزشهایی مانند دو میدانی و بسکتبال ایده‌آل می‌کند.
• شرایط روحی و روانی
برخی از ورزش‌ها شرایط روحیه‌ای خاصی را می‌طلبند. ورزشهایی مانند کشتی، بوکس و … از این قبیل هستند. فردی که به این رشته‌ها وارد می‌شود نباید روحیه‌ی چندان حساس و آسیب‌پذیری داشته باشد. برخی رشته‌های ورزشی دیگر نیز در قالب هنر هستند. مثلاً حرکات زمینی ژیمناستیک با اندکی هنر همراه خواهد بود.
• در دسترس بودن امکانات و مربی حرفه‌ای
گاه بودن امکانات خاص در محیطی که زندگی می‌کنیم، سبب می‌شود تا با آن رشته‌ی ورزشی روبه‌رو شویم. برای مناطق محروم که دسترسی به باشگاه، زمین بازی ورزشی و … مقدور نیست، این عامل حذف می‌شود و به همین دلیل بسیاری از استعدادهای ناب ورزشی افراد در این مناطق ناشناخته باقی می‌ماند.
• فعالیت اعضای خانواده و دوستان نزدیک در شاخه‌ی ورزشی مرتبط
برای فردی که یکی از اعضای خانواده‌ی او در رشته‌ی ورزشی خاصی مهارت داشته باشد، احتمال بیش‌تری وجود دارد تا به سمت آن ورزش کشیده شود. چرا که انتقال تجربه از اعضای خانواده یا دوستان نزدیک، بسیار سریع و قوی اتفاق می‌افتد و شما اطلاعات زنده‌ای از آن رشته‌ی ورزشی کسب می‌کنید.
• تیپ شخصیتی
از نظر شخصیتی هر فرد می‌تواند درون‌گرا یا برون‌گرا باشد. این وضعیت، روی انتخاب‌ها و علاقه‌مندی‌های وی اثر می‌گذارد. معمولاً افراد درون‌گرا از حضور در جمع دیگران فراری هستند. لذا ورزش‌های تیمی برای چنین افرادی انتخاب مناسبی نیست و برعکس رشته‌های فردی مانند دوچرخه سواری، پیاده‌روی، دو میدانی و … ایده‌آل این دسته از افراد خواهد بود.
• شرایط اقتصادی و مالی
تستهای استعدادیابی ورزشی
مراکز استعدادیابی ورزشی، از نتایج تستهای مختلفی برای سنجش میزان مهارت‌های ذاتی افراد در ورزش استفاده می‌کنند. این تست‌ها گاه نتایج بسیار جالبی دارند. چراکه حتی خود فرد نیز از وجود چنین استعداد و قابلیتی در خود بی‌خبر است.
• تست پزشکی
• تست پاراکلینیکی
• تست پیکرسنجی
• حرکات اصلاحی
• تست روان‌شناسی
• تست تکنیکی و تاکتیکی
• تست آمادگی جسمانی
• تست یادگیری مهارت
• تست سرعت
* نکته: در برخی از انواع سایت استعدادیابی ورزشی، راهنمایی مفصلی برای فرم استعدادیابی ورزشی ارائه شده است.
استعداد و تلاش برای رسیدن به موفقیت
در انتهای مطلب جا دارد تا یادآوری کنیم صرف وجود استعداد و مهارت ذاتی در فرد، موفقیت وجود ندارد! برای موفقیت باید تلاش و پشتکار و دیگر فاکتورها فراهم شده باشد. در واقع می‌توان مهم‌ترین تفاوت فرد با استعداد و فرد بی‌استعداد در سرعت عمل و هزینه‌ها دانست. یعنی فرد بی‌استعداد هم با پشتکار عالی و تلاش‌های فراوان قادر است تا به جایگاه مطلوب خود دست پیدا کند. بنابراین گرچه استعداد را عامل مهمی در موفقیت می‌دانیم، اما شرط کافی نیست!
پس اگر در یک رشته‌ی ورزشی خاص استعداد خوبی دارید، انتظار نداشته باشید که بدون تلاش و همت کافی بتوانید به جایگاه مناسبی در آن دست یابید. شرکت در دوره‌ها و کلاس‌های آموزشی، یافتن یک مربی خوب،دلسور و آگاه و از همه مهم‌تر انجام تمرینات منظم و اصولی در کنار استعداد شما، می‌تواند مسیرتان برای رسیدن به موفقیت را هموار کند.
مطالب مرتبط:
کلام پایانی
اگر به ورزش علاقه دارید، با انجام مراحل و تستهای استعدادیابی ورزشی، می‌توانید بهترین فعالیت ورزشی را انتخاب کنید. این فعالیت با روحیات و وضعیت جسمانی و البته علاقه‌مندی شما، بیش‌ترین میزان سازگاری را خواهد داشت. بنابراین با انگیزه‌ی بیش‌تری به تلاش در این مسیر ادامه داده و به احتمال بسیار زیادتری به موفقیت دست می‌یابید.
در این مطلب گارنت شما را با مفهوم استعدادیابی ورزشی آشنا کرده و مزایای آن را نشان داد. شما می‌توانید با تکنیک‌های بیان شده در این مطلب و البته انجام تستهای مختلفی که در خصوص استعدادیابی برای ورزش‌ها مطرح می‌شود، استعدادهای ورزشی خود را شناسایی و کشف کنید.
آن‌چه اهمیت دارد، این است که استعدادیابی را به شکلی صحیح و با انجام تکنیک‌های مخصوص پیاده‌سازی کنید. در غیر این صورت، نتایج اشتباه این ارزیابی، شما را در دام انتخاب‌های نادرست می‌اندازد. برای مشاوره در این زمینه‌ی استعدادیابی می‌توانید با کارشناسان و مشاوران گارنت در ارتباط باشید. گارنت با توجه به سابقه و تخصص چندین ساله‌ی خود، بهترین تکنیک‌های استعدادیابی را به شما معرفی می‌کند.
